QUE TEN QUE VER A VÉRTIXE, O BALEIRO DE ALTERNATIVA POLÍTICA DE ESQUERDAS E A EXTREMA DEREITA.

Roberto Laxe

Que ten á sociedade profundamente asustada?.

A manifestación dese medo social é que teñen un calado social importante os discursos, sobreactuados en moitas ocasións, da extrema dereita, marcando incluso a axenda política das organizacións da esquerda.

Desde o estalido da crise no 2007, e a consecuencia dela, os procesos sociais e económicos, as "placas tectônicas" da sociedade movéronse a unha velocidade de vertixe; emigracións masivas, países destruídos por guerras, destrución de conquistas sociais, etc. Mentres, os avances tecnolóxicos no campo da xenética e todas as súas derivacións tanto nos seres humanos como na natureza, da biotecnoloxía e a nanotecnologia, a industria do grafeno, ... abren unhas perspectivas sociais tremendamente esperanzadoras.

As condicións para superar a maioría das secuelas que atenazaron á sociedade humana ao longo dos séculos, están dadas. Se a sociedade non dependese do beneficio privado, esas secuelas desaparecerían en poucos anos... Pero non, a fame mantense, reaparecen enfermidades en países como Italia, que as erradicaron (o sarampión, por exemplo), o cambio climático ameaza á humanidade de sumirnos en mundos apocalípticos.

Mentres sucede todo isto, en multitude de países do mundo, comezando por potencias non marxinais como EE UU ou Italia, ou países dependentes de gran calibre, como Brasil, gañan opcións políticas que lembran a Groucho Marx no Oeste, cando ao berro de "máis madeira, é a guerra", destrúe o tren que levaba. Que lle sucede a amplos sectores sociais, incluídos os máis pobres, para que só vexan a "Grouchos" (con perdón, el recoñecía abertamente que era un pallaso) para polos á fronte dos seus países?.

A vertixe pola rapidez á que se suceden os acontecementos produce medo, porque a sociedade descoñece de onde vai; é máis, sospeita que todos eses avances sociais en mans dos de sempre, só xeran problemas. A falta de alternativa social de conxunto ao capitalismo, motor desa velocidade de cruceiro imposta á sociedade, é a causa deste medo social que alimenta os discursos da extrema dereita.

As cadeas de TV, os filmes, o vídeo xogos están cheos de mensaxes pos apocalípticos, de sociedades futuras onde a alternativa é a extrapolación dos males do capitalismo a extremos de barbarie, como os Xogos da Fame, Diverxente ou os mundos cheos de zombies. Os medios de comunicación de masas, verdadeiros ditadores actuais ao servizo da perpetuación do sistema, dan outra opción, para que non se diga que non son expresión da liberdade: o medievalismo, a volta a principios dos que o Quixote fixo mofa e befa xa hai séculos, a "honra, a gloria, o espírito caballeresco" e o seu contraparte, as conspiracións e a irracionalidad que dominou a Idade Media. Xogos de Tronos ou O Señor dos Aneis, son as súas dúas manifestacións máis coñecidas.

"A especialización conduce á barbarie", dixo Ortega e Gasset; e a hiperespecialización que ten o capitalismo actual, que consegue que xenios da informática e das ciencias, crean nesas teorías irracionais, como son os zombies ou o medievalismo, trasládase á sociedade dunha maneira perversa. A desaparición dunha alternativa social ao capitalismo coa súa restauración nos chamados países do "socialismo real" (a URSS á cabeza), e o “descubrimento” de que tras o Muro de Berlín non había socialismo, abre as portas a miles de mundos alternativos, a que cada un na súa cabeza constrúa o seu propio mundo, desde o da Terra Media até Aldebarán. Ao final só hai escepticismo unido a unha gran ignorancia histórica, que ten como resultado o acientificismo que domina o pensamento do común dos mortais.

Conseguiron que ante os acontecementos da realidade a sociedade senta un medo cerval, e só teña como recurso o escapismo en mundos virtuais dominados por ideoloxías medievais, acientificas,... que cuestionan a realidade como verdade obxectiva. Ao non existir unha verdade obxectiva a conquistar, a comprender e estudar, senón que todo "depende do cristal con que se mire", o individuo convértese no centro do mundo. Unir medo ao futuro, analfabetismo funcional que é a hiperespecialización imposta no coñecemento e escepticismo fronte a alternativa social ao capitalismo, é demoledor e permite que os "grouchos" asuman un papel que non lles corresponde na sociedade.

Conseguiron destruír na sociedade calquera afirmación dunha alternativa social ao capitalismo; e neste "conseguiron" hai que pór en primeiro lugar aos pos modernos e pos marxistas (quen non lembra a Pablo Igrexas regalandole Xogo de Tronos ao rei Felipe?), posto que eles falaron desde as filas da esquerda. Que Aznar, Trump ou Bolsonaro sexan o que son, o son; non se lles pode pedir outra cousa. Pero os que falan en nome de... destrúan os "grandes relatos" alternativos ao capitalismo, e o que é máis grave, cuestionen a existencia dunha realidade obxectiva, introducindo na sociedade o virus do escepticismo; non como un cuestionamiento das verdades subxectivas, base do pensamento científico, senón para destruír eses relatos alternativos ao capitalismo.

A "fusión" de escepticismo e ignorancia da historia dos pobos, o seu cuestionamiento absurdo en nome dun "relativismo" que non é tal, só abre as portas a vómitos ideolóxicos como os de Vox, Bolsonaro, Trump ou Salvini. O medo que produce a vertixe da sociedade, ligado á destrución consciente dunha alternativa ao capitalismo está na base da expansión da extrema dereita en amplos sectores sociais.

Para combater ese medo social, hai que dar unha alternativa liberadora á sociedade, e reconstruír o relato de que a crise capitalista ten outra saída que non sexa a barbarie dos Xogos da Fame ou os zombies, ou a volta a un pasado baseado na irracionalidad e acientificismo de Xogos de Tronos ou O Señor dos Aneis. Que fronte ao capitalismo e a súa tendencia á barbarie, a sociedade ten a alternativa do socialismo; da revolución socialista que acabe con todas as secuelas do capitalismo e as sociedades de clase (os medievalistas esquecen que nesa época ás mulleres non se lles recoñecía ter alma), desde o machismo até a catástrofe anunciada do cambio climático.

En Galiza no mes de xaneiro de 2019.