O TRIBUNAL CONSTITUCIONAL DEBE SER DISOLTO E DEBE DESAPARECER.

Eusebio López

Agora que o goberno quere aprobar unha lei para desbloquear a renovación do Tribunal Constitucional, a dereita reaccionaria (PP, Vox, Cs) pon o berro no ceo, e os seus portavoces no TC, co presidente do mesmo á cabeza, convocaron un pleno de urxencia para tentar abortar a lei antes de que sexa aprobada polo Congreso. Como esta decisión era delirante, aprazárona para levala a cabo antes de que a lei chegue ao Senado. Así lle meten presión aos senadores.

Por certo, non estaría de máis lembrarlle a todos os progresistas que agora se queixan da intromisión do Constitucional na vida parlamentaria, que ben calados estaban cando os cataláns quixeron facer un pleno do seu parlamento, para discutir sobre a separación do Estado e o TC declarouno inconstitucional, avalando xudicialmente a represión do 1 de outubro.

Para que serve o TC

A estrutura xudicial española é resultado da Transición, onde os xestores do franquismo consideraron que tiñan que garantirse que eles establecían os límites legais do novo réxime. Con este obxectivo, en 1977 transformaron o vello Tribunal de Orde Pública na Audiencia Nacional, que constitúe o principal órgano de represión da política cotiá: é a que xulga a todo aquel que vulnere o chamado “orde pública”. Un tribunal franquista transmutado nun suposto órgano xudicial democrático

Como en 1978 aprobouse unha nova Constitución que non estaba prevista: Adolfo Suárez fixo toda a campaña electoral do 77 dicindo que “non eran eleccións constituíntes”, pero pola presión da loita social tiveron que elaborar unha nova constitución; estaba claro que a AN non podía ser o aparello de control político que establecese os límites do nacente réxime, é que xurdiu o Tribunal Constitucional; como órgano máximo de “garantía da democracia”.

Ao final, o sistema xudicial español ten tres órganos máximos, a Audiencia Nacional, o Tribunal Constitucional e o Tribunal Supremo. Os dous primeiros, vulnerando calquera principio democrático burgués, son abertamente tribunais políticos que xulgan e deciden sobre decisións políticas, e no caso da Audiencia Nacional é un tribunal de excepción.

Suponse que na democracia burguesa non existen os delitos políticos, senón que todo o mundo ten dereito á liberdade de opinión e expresión, e as diferenzas resólvense polo xogo democrático do voto e as eleccións. Pero polo visto, a democracia burguesa non é o principio reitor do réxime do 78, posto que necesita dous tribunais políticos para resolver estas diferenzas de opinión.

Se a AN serve para a persecución dos delitos políticos no día a día, o Constitucional establece os marcos, administra o que se pode aprobar e o que non. O citado exemplo de Catalunya non o único; hai un ano, a instancia de Vox, o tribunal declarou inconstitucional o decreto do Estado de Alarma fronte á Pandemia. Anteriormente, foi unha decisión sobre a reforma do Estatut, declarando inconstitucionais varios dos seus artigos, a que abriu a porta ao Process que culminou o 1 de Outubro.

O TC ten capacidade para anular unha decisión do parlamento; é dicir, é un órgano non electo que pode evitar leis que favorezan á poboación, como sucedeu con leis de vivenda catalás, anuladas por el. Calquera tema que non conveña pode ser anulada por un órgano alleo a calquera decisión establecida polos órganos electos, as leis aprobadas nos parlamentos.

Agora ben, tras o precedente catalán de prohibir un pleno parlamentario para discutir un debate sobre a autodeterminación, agora pretende impedir que os e as parlamentarias elixidas pola poboación aprobe unha lei pola que a súa composición mudaría cualitativamente.

O TC leva catro anos teoricamente fóra da constitución que di protexer, pois varios dos seus cargos xa deberían deixar paso á súa renovación. Pero é tan cutre a manobra, que os mesmos que pretenden impedir este cambio son os que perderían as súas prebendas se a lei fose aprobada. Vexamos o que perderían, ademais do control político do réxime: o presidente do TC ao redor do 160 mil euros ao ano, o vicepresidente un 150 mil euros, un maxistrado 136 mil.

o carácter de clase do aparello xudicial

Non é moco de pavo o que está en xogo ademais dos salarios; é o control político dun réxime en crise desde a dimisión do “emérito” nunha situación política mundial convulsa, co pano de fondo dunha loita pechada entre os diferentes sectores da burguesía por facerse co 150 mil millóns de euros para financiar a “next generation”; ou o que é o mesmo, a transformación da economía española no marco da división do traballo internacional que se está dirimindo non só nos parlamentos, senón no poder xudicial e nos campos de batalla.

Que sector da burguesía capitanea esta transformación é o que explica a virulencia demencial do PP, Vox e Cs contra un goberno que en ningún momento deixou de gobernar para o gran capital, con reformas máis tramposas que un duro de catro pesetas. A máis recente é a que puxo tamén en pé á dereita reaccionaria coa modificación do delito de sedición, que oculta a criminalización da protesta social ao recrear a figura dos “desordes públicas” (o franquismo da man do goberno máis progresista da historia).

Esta batalla pechada entre os dous sectores da burguesía, que replican a que se deu en Brasil co proceso a Lula, nos EEUU co “trumpismo”, etc., non significa que ningún dos dous sectores aposte por darlle voz á clase traballadora e os pobos nos tribunais. Antes ao contrario, chegar a ser xuíz, e xa non digamos maxistrado do Constitucional, supón unha carreira a tempo completo de mínimo 10 anos, entre a de Dereito e as oposicións. Non existe a opción de traballar e estudar ao mesmo tempo, polo que os fillos da clase traballadora quedan excluídos automaticamente de calquera posibilidade.

O goberno PSOE UP tentou “converter o océano en limoada” a base de “vasos de limoada”, coa ampliación do número de bolsas que permitise entrar a certos sectores populares na xudicatura. Pero isto é tan utópico como pensar que a burguesía vai entregar a propiedade das empresas á clase traballadora sen unha revolución; o poder xudicial está copado desde o franquismo polos “apelidos compostos” de familias "pijoricas" que se transmite de pais a fillos e non o van a regalar a ninguén: é unha fonte de poder e prebendas.

De feito, esta foi unha política consciente das burguesías máis reaccionarias en todo o mundo tras o fracaso dos golpes de estado militares dos anos 70 e 80, copar os postos nos altos tribunais e órganos de goberno como o Consello Xeral do Poder Xudicial. O exemplo máis recente é o paso atrás no dereito ao aborto nos EEUU por unha decisión dun TS posto por Trump. Ás decisións xudiciais supónselles unha presunción de legalidade que non tiñan os golpes militares.

En fin, se os tribunais como o Constitucional están compostos por membros da burguesía e teñen uns ingresos similares aos da súa clase, aínda sendo funcionarios do estado, “branco e en botella”; o aparello xudicial, as persoas que o compoñen son parte activa da clase burguesa.

O carácter burgués da lei

O dereito e a súa manifestación escrita, a lei, é a cristalización das relacións sociais de produción dominantes nun período histórico concreto; “... o voso dereito non é máis que a vontade da vosa clase erixida en lei; vontade cuxo contido está determinado polas condicións materiais de existencia da vosa clase”, din Marx e Engels no Manifesto Comunista.

O dereito romano combinaba unha sociedade escravista cunhas relacións económicas mercantís moi desenvolvidas (por iso é polo que sexa a base de todo o dereito civil europeo) que supuña a existencia dunhas estruturas xudiciais especializadas e independentes dos propietarios, como os xurisconsultos, avogados, etc., para dirimir os conflitos. O feudalismo, pola súa banda, deixou todo baixo o criterio do señor da terra, que era xuíz e parte, elaboraba as leis que el mesmo aplicaba; o rei non era máis que un “primus interpares”, é dicir, o señor da terra que se impuña sobre os seus iguais, os nobres.

A burguesía retoma algo esencial do dereito romano, especializa a administración de xustiza separándoa do comerciante, do escravista ou do capitalista, e do marco de elaboración das leis, os parlamentos. Son persoas en institucións que estudan para aplicalas e constrúense ao redor desas relacións sociais de produción; unhas leis non poden ser vehículos de ningún cambio real se non son precedidas dunha transformación radical da sociedade, que constrúa unhas novas relacións sociais de produción.

É o reformismo -o vello que falaba en nome do socialismo, e o novo, o que nin tan sequera ten ese obxectivo- o que chama a confiar en que, sen modificar as relacións de explotación, póidase avanzar nesa transformación ou mellora das condicións de vida dos explotados e oprimidos.

Incluso a lei máis progresista baixo o dominio da burguesía pódese transformar no seu contrario, unha lei reaccionaria. Como di o refrán popular, “feita a lei, feita a trampa”; o exemplo témolo no “delito de odio”, creado para defender aos sectores oprimidos da sociedade (LGTBIfobia, racismo, xenofobia) e agora está a servir para “protexer” aos nazis e as forzas de represión das críticas e a autodefensa.

A lei non é máis que a forma na que as relacións sociais de produción maniféstanse e deféndense, e aquí entran os órganos aparentemente independentes dos que a burguesía se dota para que esa lei, que non son máis que palabras escritas nun código, transfórmense en feitos, os tribunais. Esas son as sentenzas e demais resolucións xudiciais, que a través da forza dos aparellos represivos, convértense en imposicións á poboación.

Dixo o filósofo grego Parménides de Elea que “a política é a guerra con palabras”; as leis, e as súas consecuencias, as sentenzas e resolucións xudiciais, son a declaración de guerra contra os pobres que se impoñen a través dos medios coercitivos. O aparello xudicial é parte do aparello represivo para transformar as palabras en medidas de guerra, e con iso defender as relacións sociais de produción que as xera.

A disolución do TC

O Estado español é fillo das condicións concretas do seu desenvolvemento, como o pon de manifesto a existencia de tres órganos xurisdicionais na cabeza do sistema xudicial, o Tribunal Supremo, a Audiencia Nacional e o Tribunal Constitucional, e aínda que se solapan en moitas ocasións, só os dous primeiros teñen un sentido abertamente político; de establecemento dos límites do réxime e a represión de todo aquel movemento que se salga destes límites.

Por este motivo ante o Tribunal Constitucional, como coa Audiencia Nacional, só cabe unha proposta, a súa disolución inmediata. A defensa dos dereitos políticos e sociais é incompatible coa súa existencia; por iso non son de recibo as bágoas de crocodilo do PSOE, que ás costas de UP, buscaba pactar co PP a renovación do Consello Xeral do Poder Xudicial: o aparello xudicial español, comezando por TC, está tan corrompido que esixe unha renovación total.

Esta non é unha discusión allea aos intereses diarios dos traballadores e traballadoras, son os Tribunais os que ditan as sentenzas, desde o despedimento e un desafiuzamento, ou a aplicación dos servizos mínimos nunha folga, até a pena de cárcere para rapeiros ou paiasos, pasando polas que favorecen a nazis, violadores ou empresarios / políticos corruptos.

Son tribunais como o Constitucional os que dan o aval á represión contra os pobos, as loitas contra os desafiuzamentos, ou en defensa dos dereitos dos traballadores; e en ningún caso son neutrais, nin polo carácter da lei que aplican, como pola clase á que pertencen.

Fronte á conciencia social de que “os tribunais” darannos a razón derivando as loitas cara a este terreo como fan moitas organizacións sociais e políticas, debemos ter claro que son parte do inimigo de clase nos que non se pode confiar “nin un tantito así”; que só a loita social, obreira e popular, pode ser motor de cambio. No camiño, a esixencia da disolución de institucións como o TC axuda a romper esta confianza na súa “neutralidade”.

Galiza no mes de decembro de 2022