Roberto Laxe
Mao dixo nunha ocasión, “Todo é caos baixo as estrelas; a situación é excelente” e desde un punto de vista obxectivo define perfectamente as consecuencias da política do imperialismo estadounidense aplicada por Trump, que só acelera ese “caos baixo as estrelas”.
O trumpismo coa súa lema “facer grande á EE.UU. de novo” (again) está a recoñecer nos feitos que perderon a hexemonía mundial, e que todas as políticas dos últimos anos foron un fracaso -en termos militares, derrota-.
O enclave sionista de Israel non foi capaz de cumprir os dous grandes obxectivos políticos e militares que se marcaron tras o 7 de Outubro, a ocupación de Gaza e a destrución de Hamás, e a entrada no sur de Líbano e a derrota de Hezbollah. En Gaza, en canto asinouse o cesamento do fogo, miles de palestinos volveron ao norte con Hamás, e en caso do sur de Líbano, de novo a “comunidade internacional” salvoulles doutra derrota como a que sufrisen no 2006.
Ante a incapacidade do sionismo para levar até o final os plans do imperialismo euro norteamericano, Trump tira pola vía do medio, pasa da UE (logo falaremos dela) e do propio Netanyahu, ameazando con intervir directamente.
O caso de Ucraína, de novo outro fracaso. A EE.UU. e a UE enviaron ao réxime de Zelenski -diferenciemos o réxime neo nazi do pobo ucraíno- unha cantidade incalculable de axuda financeira e militar; ademais, esperaban que as sancións contra Rusia afundiríana, cando o que sucedeu é xusto o contrario, a economía rusa creceu e os que se afundiron son os “palmeiros” europeos, Alemaña á fronte.
As negociacións entre Putin e Trump, deixando como convidados de pedra ao mesmo réxime de Zelenski e á UE, só é o recoñecemento nos feitos de que Rusia gañou a guerra. Tan é así, que se Biden e a UE non forzasen a invasión de Ucraína aplicando os acordos de Minsk, a unidade territorial de Ucraína estaría garantida.
Agora Rusia vai conseguir partir Ucraína, grazas a que o imperialismo euro norteamericano (a OTAN para entendernos e por simplificar) abriulle as portas, deulle unha xustificación para a invasión. É a política do boomerang; a OTAN buscou un terreo propicio para debilitar a Rusia, e atopouse que é ela a que se debilitou.
O xiro de 180º dado pola EE.UU. de Biden a Trump demostraron que ese “again” é a clave de todo: Biden actuaba como o vello “xendarme” mundial, confiando en que só o nome da EE.UU. asustaría. Como a realidade demostra que hai polo menos outros dous “xendarmes” en escena, puxeron a Trump -descaradamente, pois o apoio da “tecnocasta” foi esencial para a súa vitoria- que entrou no mundo como elefante en cacharrería para ocultar a debilidade intrínseca do imperialismo euro norteamericano.
De aí o “again”, “de novo”. Se algo ten que “volver ser” é que nalgún momento deixou de selo, e con Biden era evidente que deixara de selo no militar, non eran capaces de debilitar a Rusia, e económico, a “desdolarización” impulsada polos BRICS está a ser moi dura para a EE.UU.
Os BRICS quítanlle o soño a Trump
Por baixo de toda a aparatosidade teatral de Trump repartindo aranceis coma se fosen caramelos, escóndese unha frase dirixida aos BRICS, que, como sempre, os medios pon en sordina: “deixen de xogar co dólar”.
No XV Cume de xefes de Estado e de Goberno do Bloque BRICS, en agosto de 2023, anunciouse que se iniciaba un proceso de desdolarización da economía mundial. A partir dese momento este bloque comezou a facer os negocios noutras moedas que non eran o dólar, que xa fora debilitado pola aparición do euro a comezos do século XXI.
Para facernos unha idea do que esta “desdolarización” significa para a EE.UU., os BRICS representan agora o 40,4% da riqueza producida (en paridade de poder adquisitivo) no mundo e o 51% da poboación mundial, que deixarían de ter o dólar como moeda de referencia. Isto é o que se coñece como a “bomba atómica financeira”, posto que a EE.UU. perderían a ferramenta que teñen para financiar a súa incalculable débeda pública e privada. A utilización do dólar como moeda de intercambio a nivel mundial é, xunto co poderío militar, o alicerce sobre o que se asenta o seu dominio.
Por este motivo, Trump ten pesadelos cos BRICS e busca, como sexa, acabar con ela. Reúnese con Rusia, con China, coa India por separado, suponse que para ver como desactiva esa “bomba atómica financeira” que lanzaron.
O problema para USA é ese “again”; a día de hoxe non ten outra cousa que ofrecer ao mundo que os marines. Xa non son os banqueiros e fabricantes do mundo do período de entreguerras, nin a potencia que dominaba o 50% do comercio mundial tras a II guerra; son debedores e consumidores netos, e só controlan o 25% do PIB mundial. Rusia, China, a India, Brasil e Sudáfrica comprobaron que sen a EE.UU., a súa economía crece e o seu papel no mundo tamén: hoxe os BRICS son un polo de atracción para decenas de países do mundo, algúns deles no “patrio traseiro” dos EUA, América Latina.
E a UE, que pinta?
Dicir que “nada” é un pouco esaxerado; pero achégaselle moito. É “convidado de pedra” no choque de trens entre a EE.UU. e os BRICS; dentro deles o “elefante na habitación”, China. A UE é, aínda, o agrupamiento de potencias imperialistas como Alemaña e Francia, flanqueadas por potencias de segunda categoría como Italia ou o Estado Español, que controlan o 25% da economía mundial.
Pero a UE seguen sendo ese “xigante comercial cos pés de barro políticos” que acuñaron hai anos diversos medios de comunicación. É unha asociación de estados imperialistas cada un cos seus propios intereses, moitas veces enfrontados, e isto fronte a estados imperialistas unitarios como os EEUU e China debilítaos. A andanada de aranceis lanzada por Trump nos últimos días deixou á UE paralizada; mentres China xa decidiu contestar, a UE aínda ten que conciliar os intereses de cada estado.
En segundo lugar, e non por iso menos importante, a UE é unha alianza entre as potencias derrotadas na II Guerra Mundial; as que foron devastadas pola guerra como Alemaña e Italia e as que foron rescatadas polo imperialismo estadounidense, Francia e a actualmente irrelevante Gran Bretaña. Tan é así, que no territorio da UE aínda hai máis de 50 mil militares norteamericanos e unha decena de grandes bases militares (Rota, Aviano, Ramstein, ...) que constitúen unha forza de ocupación decisiva á hora tomar decisións políticas.
A política actual de Trump é debilitar o máis posible á UE, posto que o primeiro desafío á hexemonía do dólar veu dela coa emisión do Euro. “Volver facer grande” aos EUA pasa por quitar do medio esa moeda que desde os seus inicios, e aínda que os dirixentes europeos non quixesen (a economía capitalista actúa de maneira automática, á marxe da vontade dos individuos), foi unha alternativa.
O imperialismo europeo unificado ao redor do euro pouco pode facer fronte á EE.UU., ao que lle unen mil fíos financeiros, diplomáticos e económicos, e, sobre todo, militares coa presenza física das forzas de ocupación e a pertenza ambos á Alianza Atlántica (a OTAN). Nestas condicións é obvio que ningún estado europeo exporase a esixencia de expulsión das forzas de ocupación, indo ao choque frontal co seu socio transatlántico.
Imos a unha nova repartición do mundo
Na Conferencia de Berlín de 1884 as potencias europeas, EE.UU. e Xapón só eran potencias emerxentes, repartíronse África -daqueles lodos estes barros-, repartición que crebou entre 1914 e 1945: os emerxentes, xunto con Alemaña, fíxose maiores e dixéronlle ás hexemónicas Gran Bretaña e Francia que querían o seu parte da torta do mercado mundial
Tras a II Guerra produciuse unha nova repartición cun xefe indiscutible, os EUA, e un inesperado invitado, a URSS e a expropiación do capitalismo para 1/3 da poboación mundial, con China, Cuba ou Vietnam como exemplos para os pobos.
En 1972 coa ruptura de Bretton Woods comezou a lenta, pero inexorable, decadencia da EE.UU. como "xefe" indiscutible, e aínda que atopou un balón de osíxeno coa restauración do capitalismo nos estados do chamado "socialismo realmente existente", a longo prazo isto foi o comezo do seu fin. Dous estados, un pola vía económica, China, e a outra pola vía militar, Rusia, convertéronse no pesadelo da EE.UU..Trump de maneira realista está a recoñecer que o mundo xa non é o de 1945, nin tan sequera do de 1990 de Bush Pai (o "século americano"), senón que hai que aceptar e negociar unha nova repartición, tal e como vaticinaba Lenin: na fase imperialista do capitalismo non hai novos territorios que ocupar (salvo a guerra espacial, por certo, que os chineses van gañando), "só caben novas reparticións".
As potencias europeas son meros peóns nesta nova guerra na que Trump, coas negociacións con Rusia, só está a gañar tempo para reconstruír un aparello industrial e financeiro que lle permita competir co seu gran inimigo, China.
A disolución da OTAN
O da OTAN e o seu futuro está ligado a ese “again” de Trump. Se considera que a UE é un lastre para a súa política de “volver” a facer grande a EE.UU., non terá ningún problema en prescindir dela como agora vai impor aranceis aos estados europeos. A UE, a defensa dos seus estados, quedarían en mans directas da compra de armas ao complexo militar industrial estadounidense, posto que salvo Francia, non teñen unha industria militar potente capaz de enfrontar os retos que as potencias emerxentes impoñen: Ucraína demostra a súa tremenda debilidade.
Até o xiro de Trump, os EUA apostaban pola OTAN como ferramenta de intervención militar privilexiada; con todo, é consciente da profunda debilidade militar das súas “aliados” europeos que na guerra en Ucraína demostrárona fehacientemente: se eles non achegaban armamento serio, desde a UE só podíanlles dar armas de despezamento. De feito, mentres a achega da UE baseábase na financeira (150 mil millóns de dólares), a de USA era en armamento (120 mil millóns de dólares).
A OTAN, para o novo goberno estadounidense aparece máis como un lastre que como unha ferramenta militar útil. O único sentido que lle poden atopar é que sirva de “aval” da “comunidade internacional” no seu deriva militarista, visto que a ONU é un “niño” de estados que normalmente votan contra a EE.UU., quen ven obrigados a utilizar o veto no Consello de Seguridade.
O futuro da OTAN, agora máis que nunca, está ligada aos intereses da EE.UU., polo que a súa desaparición restaríalle un aval internacional e facilitaría a tarefa dos pobos na súa loita pola súa liberación.
A nova repartición e a loita polo socialismo
Neste marco de caotización das relacións entre as potencias imperialistas os pobos e a clase obreira deben escapar como da peste do que Lenin afirmaba, “non se trata de engordar ao novo capitalismo fronte ao vello”, como fan moitos sectores da esquerda mundial, orfos dun “faro da revolución” ou dunha “patria socialista” á que adorar.
Os chamamentos ao “mundo multipolar” son un remedo da defensa sen concesións da liberdade de comercio e o dereito á autodeterminación que facían os EE.UU. (apoio á independencia de Cuba e Filipinas, por exemplo), cando estaban empeñados en disolver os imperios coloniais europeos. Hoxe ese chamamento só “engorda” ás potencias emerxentes fronte ás decrépitas europeas e estadounidense.
A defensa do libre comercio como fan desde as cúpulas do Partido Comunista Chinés significa a apertura das fronteiras para a entrada masiva dos capitais chineses. Que o adornan con obras de infraestrutura contratadas a empresas, gardas de seguridade privados (as súas Blackwater ou Wagner particulares) e técnicos chineses. É imperialismo capitalista que busca non ocupar militarmente un país, non o necesitan, senón semicolonizarlo a través dos investimentos de capital e extracción de materias primas.
A historia demostra que as reparticións do mundo entre as potencias capitalistas só resólvense pola forza (“entre dous dereitos iguais, quen decide é a forza”, dixese Marx). Da mesma maneira que a repartición decidido na Conferencia de Berlín de 1884 morreu en 1945, tras dúas guerras mundiais; da mesma maneira que a guerra do Vietnam foi o canto do cisne do imperialismo estadounidense, hoxe enfrontamos unha fase de transición onde nada está escrito.
É evidente que o camiño para frear o choque de trens entre os bloques imperialistas que marcan o mundo é a mobilización independente da clase traballadora e os pobos; nin o “mundo multipolar” nin a hexemonía ianqui -coas súas acólitos ou non- son a solución, senón parte do problema.
Que se xogan?
Hoxe máis que nunca se fai necesaria a loita pola transformación socialista da sociedade que acabe coas raíces que conducen a guerra, a forza militar e política como único criterio de lexitimidade dunha nova situación. Porque de últimas a guerra é o último recurso que os capitalistas teñen para resolver unha contradición do calado das que están sobre a mesa.
O capitalismo como modo de produción encara unha nova revolución industrial coa chamada “era da información” e as máquinas creadas que precisan doutro tipo de materias primas (terras raras, coltán, etc.), a IA, a colonización da Lúa en busca desas materias primas, así como a loita contra o cambio climático que pon ao planeta ao bordo do colapso.
Ao facelo desde a defensa das relacións sociais de produción capitalistas, toda esta tecnoloxía, que moitos deles poderían ser a base dun crecemento do ser humano como persoa, transfórmanse no seu contrario; en novas ataduras sociais e fonte de problemas que afectan á psique humana.
Como dixese un biólogo australiano, Bill Mollison, “o problema da agricultura actual, é que non é un sistema orientado á produción de comida, senón á produción de diñeiro”. Isto é o que se xogan, que burguesía vai capitalizar esa “produción de diñeiro”, porque o que sucede na agricultura é extensible a todos os sectores das relacións humanas, desde o máis elemental como o dereito á alimentación até o máis complexo, o dereito á cultura.
Por iso é tan perigosa a situación, non se xogan o dominio sobre un país ou un sector da economía, senón quen sucede á EE.UU. -se é que se deixan- na cúspide do mercado mundial, absorbendo a parte do león da plusvalía mundial; tal e como fixeron, e aínda fan, os burgueses radicados nos USA.
O xiro imposto pola administración Trump demostra dúas cousas, unha, lémbranos a vitoria de Vietnam cando un pequeno pobo derrotou á daquela principal potencia mundial; o pobo palestino, a súa indomable resistencia e a solidariedade internacional que levantou, frearon as ansias expansionistas do sionismo e a política do imperialismo euro norteamericano, con todo, mostra que non basta cunha vitoria parcial, que o problema non é só o expansionismo sionista senón o capitalismo imperialista do que fai parte.
O que hoxe determina a situación é o caos e a desorde entre as potencias que favorece obxectivamente a loita da clase traballadora mundial e os pobos. Xogámonos o futuro da humanidade cuestionado se non acabamos antes coas relacións sociais de produción capitalistas, os réximes e gobernos nos que se manifestan, pondo rumbo á transformación socialista da sociedade.
Galiza, 18 02 25
No hay comentarios:
Publicar un comentario