Roberto Laxe
O sr Aznar poderá afirmar rotundamente que “España é unha nación, non é plurinacional”, seguido dun exabrupto -quererá unila de novo a canonazos como o seu admirado Franco?-, pero a realidade é que non só é “plurinacional”, senón que confirma o que Perri Anderson dixese da “España” dos Austrias, que é “unha suma destartalada de reinos” só unidos por “o rei e a forza”.
A centralización e concentración de capitais ao redor dos grandes oligopolios, a redución da torta do mercado estatal e mundial consecuencia da crise que o capitalismo arrastra desde o 2007/8 e a promesa da UE de “regar” o Estado Español con 140 mil millóns de euros para a “reconstrución” da economía, desatou un “todos contra todos” nesa “suma destartalada”.
Asistimos a unha guerra a tres bandas fronte ao dominio do capital español; por unha banda as burguesías nacionais vascas e catalás pelexando por un “encaixe” que non os deixe na cuneta; por outro, as pequenas burguesías xurdidas estes 40 anos ao redor dos orzamentos das CCAA , coa máis enraizada socialmente que é a galega á cabeza (“española e galaica” di Feijoo), que están a levantar unha “fronte” da “España” baleirada (Asturias, as Castillas, Estremadura, ... mesmo Andalucia), e unha terceira fronte, o Pais Valenciano retomando o vello proxecto de ZP de combater o “madrileñocentralismo” cunha descentralización administrativa.
O obxectivo de todos, situarse na grella de saída para ser os que leven a mellor parte desa choiva de millóns que van ser os euros da UE.
A “madrileñofobia” como defensa do capital español
Para contrarrestar este “todos contra todos” e situarse como cabalo gañador nesa carreira, o capital español, que é maioritariamente aquel que ten a súa sede en Madrid, e como bolsa de negocios o Palco do Bernabeu (hai anos un economista chamoulle o “capital castizo”), axita a “madrileñofobia”.
Nun movemento moi típico do nacionalismo español, confúndese á poboación madrileña co capital español “residente en Madrid”, e desta maneira gaña base social para enfrontar os procesos centrifugo xerados pola crise e a pandemia. Así, a poboación traballadora madrileña que sofre como todas os recortes e privatizacións; a turistificación das cidades e a precariedade laboral, sente-se “unida” ao capital español “residente en Madrid” ante a “madrileñofobia” de todos os demais.
Da mesma maneira que os norteamericanos tras os atentados do 11S preguntáronse arrepiados, porque todos ódiannos?, amplos sectores da poboación traballadora madrileña inducidos polos medios chamados “xeneralistas” e que non son máis que medios madrileños, pregúntase, porque nos odian en todo o estado?. Porqué existe “madrileño fobia”.
Como toda gran mentira, a “madrileñofobia”, só é creible se ten un elemento de verdade; e esa é
Segundo o Instituto Valenciano de Investigacións Económicas (IVIE) , os empregados do sector público estatal situados
A isto hai que engadirlle outra “macrocefalia” administrativa, o que o 80% das sedes administrativas e sociais das empresas españolas están en Madrid, mentres os seus centros produtivos repártense por todo o territorio español. Só en Galiza son case 5000 as empresas que teñen as súas sedes na capital mentres teñen aquí centros produtivos.
Esta é a base material para a afirmación de Ayuso de que “Madrid é España”, porque desde un punto de vista capitalista e burgués é certo; Madrid é a sede administrativa do capitalismo español.
Contra esta aparencia é que os chamados polos media madrileños “provincias” ou “periferia” está a rebelarse, desde o “proces” catalán até o Teruel Existe. Todos eles son parte do mesmo fenómeno, a crise do centralismo, desa ideoloxía de que “Madrid é España” e a ruptura desa “periferia” coa lexitimidade do rexime que en 1978 tentou resolver a “suma destartalada de reinos” co “café para todos”.
“café para todos”
Na Transición, cando as superestruturas políticas do franquismo racháronse, resurxo o que a ditadura negara a canonazos e represión, o carácter plurinacional do Estado Español. As nacións históricas, Galiza, Euskadi e Catalunya retomaron o camiño da loita pola súa soberanía que a guerra civil truncara; a elas uniuse Andalucía coas súas reivindicacións especificas, e tras elas territorios que aínda non sendo nacións nun sentido marxista (a existencia dun amplo movemento social pola autodeterminación), teñen unha forte identidade cultural e económica (Asturias, Aragón,...).
Ante esta ameaza centrifuga que podía dar ao traste coa “unidade do mercado español” como base de operacións da súa burguesía, sobre todo pola presión das nacións históricas, os “pais da constitución” inventáronse o “estado das autonomías” Aínda que non puideron impedir que houbese dous camiños diferenciados entre as nacións -agora chamadas “nacionalidades históricas” para rebaixar o seu peso ante a “nación” española- e o resto, se puideron unificar conceptualmente todas elas baixo o rotulo de “comunidades autónomas”.
Cun mecanismo moi orwelliano, a linguaxe modificaba a realidade, xa non era a nación galega, vasca ou catalá, era a “comunidade autónoma” que só se diferencia das demáis en que teñen máis competencias administrativas e de xestión.
Foi o “café para todos” que tentou disolver as reivindicacións das nacións históricas que tras o golpe do 23 F converteuse en Lei Orgánica, a través da LOAPA, cuxo nomee xa o di todo: Lei Orgánica de do Proceso Autonómico. E aínda que foi recorrida e modificada polo recurso presentado por vascos e cataláns, foi unha vitoria dos militares do 23F, pois esta “armonización” era o proxecto do goberno de Calvo Sotelo para pechar o proceso autonómico que desenvolveu o do PSOE.
En todos estes anos, e mentres había diñeiro de Europa para repartir, os “fondos para o desenvolvemento”, e financiar ás pequenas burguesías que xurdiron ao redor das CCAA ademais de calarlle a boca aos burgueses vascos, cataláns e galegos, o “café para todos” funcionou como un reloxo. Tan é así que PNV e CiU xunto a reintegración da burguesía galega no proxecto do PP, absorbendo ao nacionalismo burgués de Coalición Galega (os coñecidos como “da boina”) nos 90, foron o apoio fundamental do bipartidismo que rexeu o Réxime estes anos.
A crise detonada no 2007 / 8 espiu de novo o carácter “destartalado” de “España”; a máis que evidente aplicación do “que parte e reparte leva a mellor parte” por parte do capital español “residente en Madrid” coa asignación de contratos de infraestruturas, a flagrante subvención e rescate por parte do estado á gran banca española, unha política cultural e lingüística que atenta sistematicamente contra os dereitos dos pobos das nacións e rexións bilingües, etc., puxo na picota o chamado “estado das autonomías”. O “proces catalán” e os acontecementos de setembro / outubro de 2017 son a punta do iceberg dunha crise que ameaza con espalla-lo todo.
O tres alternativas burguesas
Fronte á ameaza do estalido de todo o sistema das CCAA, e como se di ao comezo, para mellor situarse na negociación co estado dos millóns de euros europeos, xurdiron tres alternativas desde o punto de vista das diferentes fraccións do capital manifestado nas burguesías nacionalistas.
A da burguesía vasca e catalá tras a derrota do 1 Ou é máis que obvia, negociar desde a posición dun nacionalismo responsable con visión de estado e co vello método de Jordi Pujol, “quentar o
A burguesía galega, “española e galaica” en palabras de Feijoo, é a de converterse no adaíl dos agraviados, da “España baleirada”, cargando as tintas non no capital español e o estado, senón nas concesións que estes lle fan a vascos e cataláns. Atizan a envexa da débil fronte ao poderoso, e só piden as migallas do estado para seguir alimentando con subvencións aos seus amigos, os empresarios que viven dos orzamentos das CCAA.
Por iso non esixen investimentos produtivos nin plans industriais, senón só diñeiro para paliar as consecuencias do envellecemento da sociedade, xerado pola estrutura centralista do estado e do aumento das desigualdades sociais, que obriga á mocidade á emigración.
A terceira vía é a proposta polo Pais Valenciá, a descentralización administrativa como dixo o seu presidente Ximo Puig, “Por que Turespaña non pode estar en Palma, a sede central do Instituto Español de Oceanografía xunto á praia en Vigo ou o Centro Nacional de Danza en Sevilla? Por que Portos do Estado non pode estar en Valencia?”.
É obvio que non deixa de ter algo de razón, posto que Palma é a capital turística, e respecto de Portos ou Oceanografía, é obvio que Madrid non ten porto e é un dos puntos máis afastados da península de calquera mar e océano.
Pero a solución non é nin de máis “subvencións” para despois gastalo en paseos marítimos, como soña a burguesía galega, nin en descentralizar administrativamente o estado, nin tampouco o “quentar pero non queimar” vasco/catalán, porque o capital español, “residente en Madrid”, é tan débil, depende tanto do control dos Orzamentos Xerais do Estado que non pode admitir nin tan sequera medidas como as do Ximo Puig, e para eles Feijoo é un perigoso “nacionalista” (Vox dixit).
Para unha burguesía tan débil e dependente do control do estado, calquera movemento descentralizador é un ataque aos seus intereses máis sacros, de aí a súa virulencia na defensa de “España” como a “unidade de destino no universal” que definise o ditador Franco. Non poden admitir nin tan sequera o recoñecemento de que a conquista de América foi iso, a conquista dunha terra que non era súa.
Unha saída de conxunto
Os “ayusos”, “vox”, “casados” e seguidores de Aznar; non alumnos, porque isto significaría que hai un mestre, e “Ansar” é todo menos un mestre; a súa ignorancia só é superada pola dos seus seguidores, contra os que non valen argumentos: nin os van a escoitar nin os van a entender; só cabe a loita social e derrotalos pola vía da mobilización da clase traballadora e os pobos do estado contra o réxime do 78.
Non se pode enfrontar un elefante, por moi decrépito que este, con pedras, e as diferentes alternativas que se enfrontan á crise de lexitimidade da estrutura territorial do réxime do 78 son iso, meras pedras ante unha situación que ameaza con estalarlles nos narices.
Como vimos, a profundización desta crise está determinada pola situación económica, social e política que vive a sociedade capitalista a nivel internacional; o estado español non é unha excepción, senón que nel esa crise ten, como en todas os estados, unhas particularidades que lle son propias e a unidade “nacional” ao redor do réxime do 78 é a “nai de todas as súas crises”
Galiza outubro 2021
No hay comentarios:
Publicar un comentario