A convicción profunda da actualidade da revolución, fai necesaria a organización política da clase obreira.

G. Lukács
 

jueves, 24 de abril de 2008

O DEBATE DE INVESTIDURA ABRE UN NOVO PERÍODO

Carlos Dafonte



Nestes meses estase a pechar un ciclo económico onde o modelo de explotación español amosou a súa eficacia; os traballadores, grazas ás condicións de explotación crearon grande cantidade de riqueza pero non houbo un proceso de redistribución da mesma. Goberno, sindicatos, oposición e outras estruturas do estado capitalista, encargáronse de que “a parte do león” fora para os mais poderosos economicamente.


O modelo de crecemento español entra en crise coincidindo cunha posible recesión a nivel mundial. ¿Entramos no estado español tamén nun novo ciclo político?.


Rodríguez, o presidente do goberno en funcións, acaba de formar novo goberno despois dun debate de investidura soporífero e onde todo parece camiñar a darme a razón na opinión vertida nunha tertulia de radio, onde analizábamos os resultados electorais, de que o PSOE gobernaría só coa anuencia do PP; debate de investidura onde o candidato á presidencia do goberno, quizás por medo ou incompetencia, foi incapaz de situar ós diferentes pobos do estado, diante da grave situación económica e explicar un programa claro de medidas; unha situación, que no económico se degradaba día a día camiño da recesión, que vai agravar a xa feble economía dunha parte importante da poboación, con máis paro, perda de poder adquisitivo, de dereitos sociais, suba das hipotecas, etc,; e onde se percibe un certo reponte da mobilización social. Estas circunstancias e os propios resultados electorais, facíanme pensar nun acercamento das posicións do PP e PSOE, prescindindo nos labores de goberno de todas as demais organizacións políticas. E foi ese o elemento clave do debate de investidura, dende o meu punto de vista.


Rodríguez prescindiu de todo tipo de apoios, tamén de contraer compromiso algún e compareceu no Congreso dos Deputados dun xeito do que que durante a lexislatura se acusou ó PP, illado de todos e incapaz de concordar con alguén.


Todo o seu discurso e o debate posterior estivo inzado de requirimentos ó PP para levar adiante acordos, recibindo por parte do partido conservador, replicas no mesmo senso. O que interpreto, con todas as prevencións que o caso require, é que nas condicións económicas, políticas e sociais polas que esta a pasar o estado español, os chamados poderes fácticos, os que verdadeiramente mandan, dan cretos e perdoan débedas, poñen os medios de comunicación ó servizo dos partidos, etc, apostan por unha recomposición do bloque oligárquico, evitar fisuras para facer fronte máis unido ós próximos anos de forte crise económica e social.


Do que se trata é de tomar medidas para recompoñer o antes posible a xeración de plusvalor dos grandes emporios económicos, cuxos intereses e investimentos hai que defender no mercado interior e no exterior. Ese obxectivo acádase mellor co apoio, nos parámetros básicos, do principal partido da oposición.


Os cambios acontecidos no PP van nese camiño e os nostálxicos dende os medios de comunicación, dos catro anos pasados, pronto serán convencidos da necesidade da nova realidade, onde vai seguir exercéndose unha oposición dura en determinados aspectos, ou principiará un proceso de marxinación.


Polo tanto é previsible que os enfrontamentos no próximo congreso do PP, de producirse, non van poñer en cuestión a nova etapa que abriu o debate de investidura.


Nesa mesma lóxica está a constitución do novo goberno, carente de personalidade, mal estruturado e onde os ministerios de Economía e Industria teñen un papel relevante e os demais a non poñer atrancos, a dicir a todo amen. E se o importante é que se recupere a taxa de lucro ¿para que un ministerio de medio ambiente?. Tampouco debemos esquecer que o novo ministro de Industria, Turismo e non se sabe cantas cousas máis, antes de ser asesor persoal do presidente Rodríguez, tiña un alto cargo no BBVA. En tempos de crise bancaria, todas as axudas son poucas.


Este tipo de acordo entre grandes partidos non é novo na UE de hoxe, exemplos témolos en Alemaña e no “revolto” partidario do que Sarkozy sacou o seu goberno.


Por último, verdade que o discurso de IU, de forza-lo “xiro a esquerda” e do BNG, da importancia dos seus votos en Madrid para “conseguir”, soan un pouco a...?


A burguesía apréstase ós vindeiros combates, a enfrontarse ó desenvolvemento da loita de clases neste novo período, nas mellores condicións posibles para impoñe-las solucións de acordo cos seus intereses; ¿como organiza-la loita dos asalariados, con que instrumentos? Ese é o grande reto da esquerda no estado e na Galicia.




Abril de 2008




 




lunes, 21 de abril de 2008

A CRISE E A PERSPECTIVA PARA A ESQUERDA

 


As eleccions do 9 de marzo foron a confirmacion dun fenomeno que non é só galego ou español; senon europeo e mundial: a “via parlamentaria” da esquerda tradicional desaparece eleccions tras eleccions.  Foi nas francesas, foi nas españolas (que tiveron a súa expresion na Galiza, coa perda do voto urbano do BNG), e, hai uns días, nas italianas, coa desaparcion de Refundacione Comunista e outros partidos, que como IU no Estado Español, foron o apoio dos gobernos “progresistas” de Zapatero e Prodi.


Mentras, o mundo vai de cabeza cara unha crise economica, que esta a xerar unha resposta na rúa dos traballadores e os pobos. Poucos días despois das eleccions francesas, onde a esquerda parlamentaria retrocedera, miles de traballadores saíron a loita. A derrota da “esquerda” italiana foi precedida de folgas e mobilizacions. O retroceso urbano do BNG e a queda de EU veu precedido dunha importante manifestacion o 17 de febreiro, Galiza Non se Vende, e dous anos de folgas obreiras como a dos metalúrxicos vigueses ou o telemarketing coruñes.


Calquer analisis das perspectivas para a reconstruccion dunha esquerda anticapitalista, non parlamentaria, sexa galega, española ou internacional, ten que partir dunha caracterización o máis precisa posible do que é o signo da situacion actual: a crise economica, e as súas consecuencias para as condicions de vida dos traballadores, a carestía e a inflacion, alen da ameaza de desemprego.


Dende os economistas burgueses e os gobernos, tentase de responsabilizar, como fai sempre que o capitalismo entra en crisis, a un sector da burguesía, aos “maos” do capitalismo, para salvar o conxunto do sistema. Asi foi no 72 cando a chamada “crise do petroleo” desmontou o crecemento economico da posguerra mundial: a culpa foi dos produtores do petroleo, dixeron, non dun sistema que ciclicamente ten crise. Na crise dos 80, foron os “bonos lixo”, os especuladores na bolsa os que tiñan a culpa, non o sistema.


Nos 90, despois da suposta victoria do capitalismo sobre o comunismo coa queda do muro de Berlin, foron os que se fixeron ricos coas famosas “.com”, é dicer, as empresas de internet. Mais ista crise levouse por diante unha das grandes da electricidade mundial, a ianqui EnRon. Tampouco foi o sistema quen estivo en crise, só os que quixeron lucrarse coa especulacion das “.com”; como se os propagandistas do sistema non fixeran campaña de publicidade sobre os beneficios de internet e as “.com” para o mundo.


E agora, coa nova crise detonada pola queda das hipotecas “subprime” (lixo, como os bonos dos 80 ou as especulacions a redor das “.com” de comezos de seculo), a culpa non a ten o sistema, senon que é dos que quixeorn lucrarse coa burbulla inmobiliaria.


Os especuladores levan sempre a culpa,.... mais nas costas dun especulador sempre ha un banco, e os bancos son a columna vertebral do sistema capitalista. Por iso, ista crise afecta non ás extremidades, como foi noutros casos (a crise mexicana, a rusa ou a arxentina), senon o corazón financieiro do sistema, nunha das dúas grandes potencias económicas do mundo, os USA.


Mas, porqué se os especuladores son os que teñen a culpa da crise, as medidas dos gobernos van contra os traballadores e os pobos?


A especulación ten unha lóxica que non é allea a estructura do sistema capitalista, senon que é unha consecuencia natural dele, polo que Marx descubriu hai xa máis de 150 anos, a lei da tendencia decreciente da taxa de lucro. Dunha maneira simple -e polo tanto perdendo os matices que haberia que profundizar-, co nivel de desenvolvemento das forzas productivas (tanto na capacidade productiva do ser humano como na maquinaria e tecnoloxía necesaria para pór en funcionamento unha empresa), é ingente a cantidade de capital necesario para manter a taxa media de lucro que lle compense ao capitalista facer o investimento. Por iso, vaíse ó diñeiro facil, á especulación, sexa os “bonos lixo” dos 80, as “.com” dos 90 ou as hipotecas do 2000.


Mais, a sociedade capitalista é unha sociedade de produccion de mercadorías, e se istas baixan o seu valor -que non é o mesmo que prezo, con iste podese especular, co valor, é dicer, o seu custe de produccion, non, pois o custe de produccion fundamental é o salario do traballador e a máis-valia do empresario, e isto é a loita de clases-, é dicer, sufren unha deflacion, deixan de ser rentabéis, agudizando a tendencia a especulacion. Ao final, producese un “fenomeno de tixolas”, onde o diñeiro ficticio non se corresponde co xerado pola explotacion dos traballadores, polo que devalúase, e rompe a economia, detonando a crise.


O ano pasado, a ruptura deuse nas hipotecas “subprime”, mais, como a crise é do sistema, de queda da taxa de lucro, o que só foi o detonante, esta extendendose polo mundo pola vía da queda da bolsa, da inflacion, da crise das inmobiliarias, etc.


Na Union Europea onde o control dos estados sobre os bancos é un pouco maior que nos USA (ista é unha economia absolutamente desrgulada), a crise estase manifestando coa inflacion, pois é a maneira que os capitalistas europeos queren recuperar a taxa de lucro. Neste sentido son “vulgarizacions” interesadas as que responsibilizan da crisis á queda no consumo; se realmente fora así, non despedirían, non baixarían os salarios, non precarizarían o emprego.... senon todo o contrario.


Tampouco podemos crer nas versions que din que a inflacion xurde en abstracto, como se ninguen decidira a suba dos prezos; a “man obscura do mercado” de Adam Smith ten ollos e cara, son os burgueses, os capitalistas, as súas organizacions patronais e os gobernos que suben as tarifas electricas, telefonicas, etc., ou ollan para outro lado mentras iso acontece. Tampouco son os salarios os que xeran a inflacion -iste é un argumento que asumen as direccions sindicais para manter a súa politica de pactos sociais e contencion salarial-, senon a ambicion do lucro polas empresas e os empresarios; é unha manifestacion da queda da taxa de lucro.


O Estado Español é unha mistura das consecuencias da crisis “á europea”, a inflacion, cos efectos da especulacion hipotecaria como nos USA, e estan ameazados miles de postos de traballo na construccion. O novo goberno do PSOE ten como unha das súas prioridades facer o que lle pediu a patronal o longo das eleccions: un plan de choque para recupera a economía. E xa coñecemos que cando a patronal exixe un plan de choque, quen pagan son os traballadores.


 


O caso galego ten a súas caracteristicas


 


Evidentemente non escapa a crise mundial, directamente, pois é parte da economia capitalista con multinacionais como Inditex, Pescanova, Bluesens, Televes, Calvo, etc., como pola súa dependencia da construccion, como acontece en xeral no Estado Español. Así, a inflacion bate nuns salarios de media máis baixos que os do conxunto do estado, ou a ameaza de desemprego na construccion é un feito ao que temos que sumarlles aqueles que emigraron, e agora teñen que voltar.


Mais, pola súa condicion de nacion “periferica” a especulacion urbanística que permitiu o desenvolvemento da España mediterranea e madrileña non afecta tanto. De feito, no PIB galego a construcción, a diferenza do resto do estado, esta despois dos sectores industrias como o metal (estaleiros e automovil), o textil e a conserva, e mesmo dos sector servizos (o comercio, especialmente). Mentras no estado é (era) o primeiro xerador de emprego, na Galiza non o é. Alen máis, na conxuntura xerada polo Prestige, estase a xerar unha expansion na industria da construccion naval, con Vigo e Ferrol construindo barcos como nos mellores tempos dos 70 (a ría de Vigo é hoxe a primeira potencia de construccion naval civil de Europa e unha das máis grandes do mundo).


Tal e como recoñece a prensa portuguesa, o “efecto Nunca Máis” tivo, e ten, un efecto expansivo, liberandoa do corse do caciquismo fraguista. Os investimentos da Xunta xa non van par o asfaltado dos puticlubs dos amigos dos alcaldes ou para subvencions de redes caciquiles; senon que estan o servizo do desenvolvemento burgués, tanto no rural como no urbano.


De feito, ha anos qaue asistimos a desaparicion do vello labrego e gandeiro galego, e no 2007, por primeira vez na historia, os empregos dependentes do agro e o mar baixaron dos 100 mil; o cal non significa unha queda na produccion do leite o do peixe. As empresas galegas no mar son unha das potencias mundiais, tanto pola pesca directa como no acuicola, establecendo “factorias coloniais” en Namibia, El Salvador, Arxentina, Islas Salomon, etc., ou desenvolvendo a tecnoloxia acuícola dende Pescanova ou Isidro de la Cal.


O caso do leite é máis complexo, pois a politica de Fraga de liquidar o sector, deixouno baixo minimos no que fai a transformacion, mais o gandeiro galego, hoxe, ten unha capacidade productiva cualitativamente superior ao que era a vella produccion gandeira; así, só unha empresa gandeira, Usgama de Boimorto, produce 2.5 millons de litros ó ano con 250 ou 300 vacas, e tiñan un plan de expansion para chegar aos 3 millons, que teñen paralizado pola queda dos prezos do leite.


Os conflitos coas grandes empresas envasadoras e distribuidoras é un conflito entre o pequeno e mediano burgués, o gandeiro, que exixe prezo rentable para a súa mercadoría e polo tanto máis lucro, dandolle o mesmo o prezo ao que chega ao consumidor (é dicer, ó conxunto dos asalariados), e os burgueses das envasadoras e distribuidoras, que queren baixar os custes de produccion, e así incrementar o seu lucro. O resultado deste conflito, como calquera conflito interburgués, é da concentracion da produccion en menos máns, coa desaparicion das explotacions que non esten preparadas para entrar na liberalización do mercado e o fin do sistema de cotas.


Porén, dende un punto de vista de clase, aos traballadores tanto nos ten que suban ou baixen o prezo do leite en orixe (casi mellor que non o suban), pois o que chega ó mercado non se corresponde coa suba dos salarios.


Como sempre dixemos, a Galiza de hoxe é unha Galiza asalariada e urbana. Mais é unha nacion oprimida no centro do capital imperialista, a UE, cunha contradiccion de ferro entre o seu papel imperialista a traves das grandes empresas galegas e a súa relacion de opresion co estado español, o que sen lugar a dubidas vai xerar enfrontamentos, mesmo da pequena e mediana burguesía como os gandeiros, ou outros sectores populares, co goberno central e a Xunta. O BNG apuntase a ser o seu representante politico, mais quen vai representar politicamente os intereses e as condicios da maioria asalariada da poboacion galega?.


 


A perspectiva da reconstruccion


 


Nese cadro de crise economica, e polarizacion social, os gobernos demostran o que son, xestores das necesidades dos capitalistas, para os que fan todas as politica; e atopamosnos co feito ineludible da desaparicion da esquerda institucional tradicional, como a demostracion do fin de calquer posibilidade de “reformas” cara un capitalismo de rostro humano. Non ha “xiro social” nos gobernos, diante da crise non son posibles concesions á maioria da poboacion traballadora, só politicas que abertamente defendan os lucros dos capitalistas.


Mais, tamén é un feito que os traballadores e os pobos non fican calados; respostan e loitan, fan folgas e mobilizacións contra as consecuencias da crisis, nunha perspectiva de que, coa agudizacion da crise, imos ter máis loitas e convulsións sociais.


O que esta a acontecer na America Latina, que esta a cristalizar en procesos de reagrupamentos internacionais e nacionais de organizacions politicas e sindicais. A situacion italiana, incapaces de estabilizar un goberno que leve adiante os planos da burguesía; as folgas en Grecia contra a inflacion, etc. Mesmo o que acontece nos USA, onde o “exito” de Obama só é a punta do iceberg do que esta a pasar na sociedade ianqui, con folgas obreiras contra a guerra, etc. Lembremos á pasada que Obama foi o unico representante que no Congreso dos USA votou en contra da guerra de Iraq, e no seu pasado esta a súa ligazon cos sectores radicais dos negros norteamericanos, polo que un sector da burguesía ianqui, asustada polo que pode pasar con outro Bush, aposta claramente por unha saída “popular”, polo Zapatero ianqui. E a Galiza non é “periferica” nesto; o contrario.


Fronte a crise capitalista, a maioria da poboacion traballadora faise máis receptiva aos mensaxes de loita contra as súas consecuencias. A loita polo socialismo comeza a non ser alleo á resolucion das necesidades das masas traballadoras e, mesmo, das súas aspiracions, senon que aparece como algo ligado á unha saída á crise capitalista. O problema é que isto non se corresponde co nivel de organización da esquerda, e se non se resolve ista contradiccion, todo pode ficar nun fogo de artificio e nunha nova derrota do pobo traballador. 


Por que, ha masa critica para a reconstruccion da esquerda. As consecuencias de Nunca Máis, a experiencia de loita que foi para miles de xovenes e traballadores galegos esta gravado a fogo nas conciencias; e o bloco social da manifestacion do 17 de febreiro demostrouno.


Para elo é necesario que organismos politicos como Causa Galiza, ou os foros sociais -cada  ún a súa maneira, reflicten a necesidade da reconstruccion da esquerda anticapitalista- partan das necesidades e inquedanzas da clase traballadora e o pobo, da loita contra a carestía da via e a crise, contra a privatizacion do ensino e a universidade (a LOU, a Lei de Calidade e o seu orixe, o proceso de Bolonia), a loita polos dereito democráticos (autodeterminacion, aborto, etc.), a solidariedade internacionalista cos traballadores e os pobos do mundo en loita; e sitúen no centro a denuncia e a mobilizacion social contra os gobernos do capital


Isto é, recuperen a politica como o que é, a ferramenta para a resolucion dos problemas do ser humano nunha sociedade de clases, rompendo coa “politica” da esquerda institucional, preocupada polo seu posto e o salario oficial. A crise capitalista non se vai resolver cun novo reformismo institucional, o capital non ten marxe de manobra para facer concesions, como foi na posguerra mundial; hoxe a crise do capitalismo só ten unha saída, bater duro sobre as condicions de vida dos traballadores e os pobos. Poren, a reconstruccion da esquerda anticapitalista convirtese no nú Gordiano da situacion.


 


Galiza, 20 de abril de 2008


 


 


Roberto Laxe