Carlos Dafonte
O día 15 do mes de
xaneiro de 1919, Rosa Luxemburg e Karl Liebknecht foron brutalmente
asasinados polos Freikorps, un grupo paramilitar de extrema dereita
conectado co exército alemá, ó servizo do goberno socialdemócrata;
tráxico epílogo a unha etapa iniciada en 1914 co estoupido da que
se coñece como Primeira Guerra Mundial, que radicalizou a loita de
clases. Un conflito bélico produto das contradicións internas do
sistema capitalista, sobre cuxa posibilidade de que se producira, a
Segunda Internacional tiña alertado ós traballadores do mundo que
non debían participar e ós partidos que a formaban a non apoiar ás
burguesías respectivas nin na rúa nin nos parlamentos, opóndose ós
créditos necesarios para costea-la guerra. Pero os socialdemócratas
alemás, apoiaron no Parlamento os créditos de guerra abrindo unha
fonda división no seo do partido e da clase traballadora, a mesma
traizón que cometeron os franceses e belgas formando parte de
gobernos burgueses. As vellas consignas de “unión e fraternidade
dos proletarios de todo o mundo”, foron substituídas pola de “a
defensa da patria en perigo”.
Os partidarios da guerra,
dentro dos partidos obreiros eran maioría, os “socialchovinistas”
como lles chamaba Lenin, pero os partidarios de transforma-la guerra
interimperialista en guerra revolucionaria contra as burguesías
respectivas, paseniño se foron organizando, sobre todo a partires da
Conferencia celebrada en Zimmerwald en 1915, que aínda que quedaron
en minoría, estableceron as bases da coordinación dos sectores
revolucionarios, dentro dos partidos socialdemócratas e socialistas,
o que se coñece como a “esquerda zimmerwaldiana”, que se
consolidou na Conferencia celebrada meses máis tarde en Kienthal e
que asumía as teses de Lenin sobre o conflito: 1. Levar a cabo unha
constante propaganda revolucionaria, para transfoma-la guerra
imperialista en guerra civil, por medio da acción dos traballadores
contra o seu goberno e a confraternización nas frontes dos soldados
dos diferentes bandos. 2. Loita contra as posicións da Segunda
Internacional. 3. Creación das organizacións clandestinas
encargadas de levar a “bo porto” ese traballo, o mesmo tempo que
se levaba a cabo o traballo na legalidade. 4. Obriga dos
revolucionarios non só de desexa-la derrota do seu goberno, senón
de facer todo o posible para contribuír á mesma. 5. Loita contra o
pacifismo e contra acadar unha “paz democrática”. 6. Apoio por
todos os medios ó dereito dos pobos oprimidos a acada-la
independencia, arredándose dos seus opresores. 7. Recoñecemento do
principio dos Estados Unidos de Europa, como etapa a cubrir na
construción dunha nova Europa. 8. Levar a cabo o traballo necesario
para crear unha Terceira Internacional.
Karl Liebknecht foi o
único dos 111 deputados do SPD que defendeu a posición aprobada
antes da guerra pola Segunda Internacional e votou na sesión do 3 de
decembro de 1914, en contra dos créditos de guerra; fixo, nun pais
tan militarista como Alemaña, campaña contra a guerra, lanzou a
consigna de que “o principal inimigo está no interior do noso
propio país” e enviou unha carta á dirección do partido, asinada
por máis de mil cadros do mesmo, condenando a actitude dos
dirixentes diante da guerra; xunto con Rosa Luxemburg, Franz Mehring,
Leo Jogiches, Clara Zetkin e outr@s, fundou un grupo de oposición á
guerra que máis tarde se converterá na Liga Espartaquista, que
asinou grande cantidade de folletos clandestinos contra a mesma,
contra a socialdemocracia, a conciliación de clases, propondo a
folga xeral como método para poñer fin á carnicería que arrasaba
Europa e que enfrontaba ós traballadores dos diferentes países.
Foron perseguidos e condenados o 28 de xuño de 1916 a dous anos de
cárcere. Pero seguiron dirixindo, escribindo e participando, a
pesares do illamento, na campaña contra a guerra.
O 8 de novembro de 1918 a
revolución alemá en marcha, liberou a Rosa Luxemburg, Liebknecht
saíra uns días antes, e incorporáronse á loita. O final é
coñecido, derrotada a revolución en Berlín e asasinados Luxemburg
e Liebknecht, a socialdemocracia, con Noske e os Freikorps á
fronte, adícanse por toda Alemaña a esmagar todos os Consellos de
Obreiros e Soldados constituídos. Sobre esta represión se proclama
días despois, a chamada República de Weimar.
As consecuencias da
derrota da revolución en Alemaña foron moi importantes; exceden do
territorio alemán; de trunfar, posiblemente o mundo de hoxe fora moi
distinto, irrecoñecible.
En primeiro lugar abriuse
un “foxo de sangue” afirmou alguén, moi fondo entre a
socialdemocracia e o movemento comunista, que dividiu ó movemento
obreiro, e se a primeira pensaba manterse ó marxe da reacción
brutal da burguesía trabucouse; o nazismo tamén os varreu en todos
os países nos que trunfou; a burguesía non foi agradecida cos
“servizos prestados”.
En segundo lugar porque
xa non se daría a revolución proletaria nun só país, Rusia, a
quen se someteu por parte das potencias imperialistas e os seus
aliados a unha brutal agresión militar que destruíu unha parte da
vangarda dos traballadores, a vangarda revolucionaria, e durante
moitos anos foi sometida a un bloqueo internacional que produciu
procesos internos que pouco teñen que ver co socialismo.
Posiblemente a discusión entre “socialismo nun só país” ou
“revolución permanente” non se houbera producido nos termos nos
que se levou a cabo, e de producirse, os resultados serían
distintos. Cun país como Alemaña, o máis importante a nivel
económico da Europa continental, situada no seu corazón, levando a
cabo un proceso de transformación estrutural, de avance cara ó
socialismo, tería unha enorme influenza en países do leste europeo
para iniciar procesos do mesmo carácter e consolidar outros xa
iniciados, como o de Hungría, o tempo que axudaría ós
traballadores de Italia na súa loita contra a reacción das clases
dominantes, o estado de excepción permanente dentro do estado
capitalista, que coñecemos como o fascismo.
Tampouco é difícil
augurar que o desenvolvemento histórico posterior de Alemaña non
sería o que se deu, e o nazismo, de existir en xerme, non tería o
apoio dos “freikorps”, a base das “camisas pardas” de Hitler,
e o económico dunha burguesía e uns “junkers” derrotados polo
proletariado alemán, e polo tanto sería unha anécdota.
Se ten acusado a Rosa
Luxemburg de cometer erros que levaron a derrota da revolución como
o de sobreestimar o espontaneísmo das masas e subestimar o papel da
organización, o papel do partido; e non se elude moitas veces, nesta
discusión, a comparación entre os dous procesos, o de Rusia e o de
Alemaña. No primeiro a pesares dunha clase obreira menos numerosa e
en certa medida máis “primitiva”, das dificultades xeográficas
e das vacilacións de moitos membros da dirección, non esquezamos a
sentencia de Lenin pouco tempo antes de facerse co poder de que
estaban “as masas máis a esquerda que o partido e este máis a
esquerda que o seu comité central”; a pesares de todas estas
circunstancias e doutras menos salientables, a existencia dun partido
aguerrido, con ampla experiencia na loita clandestina e legal, cunha
ampla discusión na base, con directrices precisas, maduro
politicamente, o que se amosa que en momentos determinados, sen estar
de acordo co que as masas levan a cabo, as acompañou para que a
derrota non fora definitiva e garantir un repliegue ordenado,
refírome ás xornadas do mes de xullo de 1917, a existencia dese
partido, repito, garantiu o éxito do proceso.
Pero Rosa Luxemburg e o
propio Karl Liebknecht eran vítimas da loita contra a “organización
burocrática” do SPD e os sindicatos, que afogaban calquera
iniciativa que saíra da base, onde a dirección o supervisaba todo,
onde nada se movía se non era co consentimento da dirección. E se
explica esta confianza no espontaneísmo, como unha reacción a todo
o burocratismo existente dentro do SPD.
Podemos chegar a algunha
conclusión estudando estas experiencias do pasado?. Se as analizamos
criticamente, seguro; se pensamos que hai que copialas e que a
sociedade de hoxe é a mesma que entón e que podemos repeti-lo
traxecto levado a cabo, por exemplo por Lenin, creo que nos
trabucamos
No estado español non
nos atopamos nunha etapa prerrevolucionaria, si nunha etapa de fortes
mobilizacións, sen unha dirección política que converta a vontade
de loita da xente, na concreción de substitui-lo poder actual por
outro de acordo cos intereses que se expresan na rúa. Cunha
sociedade sobre a que inflúen dous procesos, que sen estar
coordinados converxen cara a un obxectivo común; un é o que
coñecemos como 15-M, asembleas nas rúas, ampla discusión, etc,
onde cada colectivo expresa as súas opinións, os seus obxectivos,
pero sen avanzar cara a unha organización estable que funda as
diferentes alternativas nun programa; non entro en se son
anticapitalistas ou non. Pódese dar o caso que pense cada movemento
que o é, que o seu programa de levarse a cabo poñería fin ó
capitalismo, pero estou convencido que un programa anticapitalista e
algo máis que xuntar todas as propostas dos diferentes movementos.
O outro proceso, a enorme
campaña contra todos os partidos, que se está a levar a cabo desde
numerosos medios de comunicación ca intención que desta crise, os
máis desfavorecidos e golpeados polas medidas que a oligarquía
impón, non busquen na organización partidaria de clase, a solución
ós seus padecementos.
Pero tamén están os
sindicatos maioritarios, utilizando a folga e a manifestación para
rebaixa-la presión social, actuando a saltos, sen propor alternativa
algunha como non sexa unha negociación, que está demostrado que,
nas circusntancias actuais, cunha burguesía, cunha organización
patronal que se sente forte, só serve para confundi-los
traballadores, crear falsas expectativas, xa que non esta disposta a
cumprir, como a experiencia destes anos nos di, nada do pactado.
Rosa Luxemburg lanzou a
consigna “socialismo ou barbarie”; pensa alguén que sen unha
forte organización e sen un programa claro de transformacións
pódeselle facer fronte á barbarie organizada que é o capitalismo
actual?. Non nos enganemos, só a clase asalariada, a que crea
riqueza, pode aglutinar e hexemoniza-lo proceso de cambio neste país,
é o suxeito revolucionario. A pesares do seu fraccionamento, do
paro, do invento da socioloxía burguesa das “clases medias”, que
dificultan a toma de conciencia, só a clase asalariada, organizada
como clase, pode enfrontarse con éxito ó sistema.
En Galicia no mes de
xaneiro de 2013
No hay comentarios:
Publicar un comentario