Carlos
Dafonte
Día
1º de maio.
1886.
A celebración do primeiro de maio está ligada a loita polas oito
horas nos EEUU. En outubro de 1884, no congreso celebrado en Chicago
da American Federation of Labor (A.F.L.), prodúcese un cambio de
táctica; pásase de presiona-lo poder político para que lexisle a
favor das 8 horas diarias de traballo, lexislación que os patróns
non cumprían nos casos de existir, a comezar a preme-las patronais.
Apróbase
unha resolución, convocando para que a partires do 1º de maio de
1886, case dous anos máis tarde, todas as organizacións obreiras
fixaran a xornada laboral nas 8 horas. A resolución aprobada no
congreso perdeuse, pero coñécese a aprobada polo Comité Executivo
permanente a proposta de Gabriel Edmonston, que compartía a idea de
levar a cabo o 1º de maio de 1886 unha grande mobilización obreira
polas oito horas.
As
razóns pola que se escolleu esta data non esta clara; se dan
numerosas explicacións, desde que esa é a data da gran folga dos
traballadores da seda en 1531 en Lucca, Italia, ata que é a posta en
marcha do ensaio dos seguidores de Owen de New Harmony. A explicación
máis racional é que o 1º de maio nos EEUU coincidía co comezo do
ano de traballo para a contratación de servizos.
O 1º de maio de 1886 houbo miles de folgas e centos de miles de folguistas; en Milwaukee, morreron nove persoas abatidas polas descargas da policía, pero os acontecementos máis tráxicos teñen lugar en Chicago, centro do anarquismo estadounidense, os días 3 e 4 e nas consecuencias dos mesmos; unha loita ben preparada e seguida por numerosos traballadores non se paraba dun día para outro, miles de traballadores seguían en folga e moitos miles tamén atopáronse co peche das fábricas por parte da patronal ou co despido, como ocorreu na fábrica de maquinaria agrícola Cyrus MacCormick; cerca de mil cincocentos despedidos foron substituídos por contratados en cidades próximas, defendidos por matóns da axencia Pinkerton e policías; os choques ó final do día deixaron 6 obreiros mortos e medio cento feridos. Diante destes feitos grupos anarquistas e o diario en alemá “Arbeiter Zeitung”, dirixido por Auguste Spies. convocan unha manifestación no “mercado da herba”que xunta a máis de 15.000 manifestantes ós que se dirixen Auguste Spies, Albert Parsons redactor xefe do semanario “Alarm” e Samuel Fielden, obreiro téxtil inglés; todo transcorre pacificamente ata que a policía, ó final do acto, carga brutalmente contra os que desaloxaban o lugar; unha bomba cae entre as forzas policiais que disparan indiscriminadamente, os mortos e feridos cóntanse por decenas e en Chicago declárase o estado de sitio, o exército ocupou a cidade e detéñense a numerosas persoas.
Nun
xuízo amañado, no que o ministerio público organizou testemuños
falsos, para conseguir unha sentenza condenatoria, inculpase ós
tres que falaran na praza e ós alemás George Engel, Adolph Fisher,
Louis Lingg e Michel Schwab, redactor dos semanarios “Verbote” e
“Die Fackel” que xunto co banqueiro de orixe holandés Oscar
Neebe son coñecidos como os “heroes de Chicago”. O 20 de agosto
dítase sentenza, condenando ós oito a morrer na forca. A Schwab e
a Fielden conmútaselle pola de prisión a perpetuidade e a Neebe por
quince anos. O 20 de setembro de 1887 confírmase a sentenza. O 10 de
novembro Lingg suicídase e o día 11 os outros catro son aforcados.
Hai
que dicir que Albert Parsons, que rexeitara ser candidato á
presidencia dos EEUU, en 1879 polo Partido Socialista Obreiro,
entregouse ó tribunal para corre-la mesma sorte dos seus compañeiros
acusados.
Os
anos seguintes, o 1º de maio con intermitencias, seguiu a ser unha
xornada de loita en numerosas cidades e para moitos sindicatos dos
EEUU.
O 14
de xullo de 1889 celébranse en París dous congresos socialistas
obreiros; un na rúa Lancry e outro coñecido como o “dos
marxistas”, que se pode considerar o nacemento da IIª
Internacional, na rúa Pétrelle. A este último asisten
personalidades como Liebbknecht, Bebel, Berstein, Pablo Iglesias,
Adler, Guesde, Volders, Lafargue, etc., que aproba unha resolución
para realizar unha manifestación a data fixa, todos os primeiro de
maio, seguindo o costume que levaban a cabo os traballadores dos EEUU
de Norteamérica.
1919. As tropas do
ministro socialdemócrata Noske poñen fin a experiencia da República
Soviética de Baviera. En
novembro de 1918 constitúese a República de Baviera, presidida polo
socialdemócrata Kurt Eisner que foi asasinado por un
ultranacionalista o 21 de febreiro de 1919. Despois dun complexo
proceso, os soviets de obreiros, soldados e campesiños a partires do
7 de abril, proclaman a República Soviética de Baviera, rachando co
proxecto democraticoburgués e tentando iniciar un proceso
revolucionario. Formouse un goberno coordinador presidido polo poeta
Ernst Toller, Erich Mühsam en relaciones exteriores, Gustav Landauer
en Educación, Ret Marut responsable de prensa e propaganda e Silvio
Gesell en finanzas; todos eles anarquistas, polo que o día 13 os
comunistas por medio dun golpe de forza se fan co poder elixindo a
Eugen Levine, de orixe ruso e loitador na revolución de 1905,
presidente. Créase un Exército Vermello formado por máis de 20.000
combatentes. O exército e os “freikorps” ó mando do
socialdemócrata Noske inician o asalto de Munich a finais do mes de
abril, conseguindo destrui-la república o día 1 de maio. Máis de
800 dirixentes foron fusilados ou asasinados.
1947. Folga xeral na
ría de Bilbao. Desde o verán
de 1946 e o calor da derrota das potencias fascistas, houbo
mobilizacións na provincia de Biskaia, reivindicando melloras nas
duras condicións de vida, con salarios aínda por debaixo dos da
república e racionamento de alimentos. Foi convocada pola Xunta de
Resistencia, formada por organizacións obreiras e partidos políticos
e mobilizou a máis de 20.000 traballadores o que se pode considerar
un éxito dadas as circunstancias de brutal represión na que se
desenvolveu. O goberno vasco no exilio tivo unha importante
participación de coordinación entre o interior e as forzas do
exterior.
Día 2.
1879. Fúndase o
Partido Socialista Obreiro Español. Por
un grupo de traballadores, 16 tipógrafos 4 médicos, un zapateiro,
un doutor en ciencia, dous xoieiros e un marmorista que se xuntan na
taberna “Casa Labra” na rúa Tetuán numero 12 de Madrid.
Tentábase agrupar ós traballadores industrias baixo a ideoloxía
marxista. A aprobación do seu programa levase a cabo no Congreso
celebrado o 20 do mes de xullo do mesmo ano, no que participan 40
militantes. No acto fundacional elixírase unha comisión encargada
da redacción, formada por Pablo Iglesias, Victoriano Calderón,
Alejandro Ocina, Jaime Vera e Gonzalo Zubiaurre, médicos os tres
últimos. É o segundo partido socialista máis antigo, tra-lo de
Alemaña. A súa principal figura, ata a súa morte en 1925, foi o
tipógrafo ferrolán Pablo Iglesias
Dia 3.
1896.
Nace no barrio da Macarena de Sevilla José Díaz. Traballa desde
os 11 anos como panadeiro no pequeno forno da familia.
Ingresa
ós 18 anos no sindicato de panadeiros “A Aurora” que máis tarde
se integrará na Confederación Nacional do Traballo (CNT).
Participará como dirixente do sindicato nas folgas xerais de 1917 e
na de 1920.
Na
ditadura de Primo de Rivera é detido en Madrid en 1925 e unha vez
liberado no ano 1927, se integra no Partido Comunista de España
(PCE).
No
IV Congreso do PCE celebrado en Sevilla en 1932, é elixido membro do
seu Comité Central. En setembro do mesmo ano substitúe na
secretaría xeral a José Bullejos.
Foi
un firme impulsor da Fronte Popular e elixido deputado por Madrid en
febreiro de 1936. Gravemente enfermo, tiña un cancro de estómago,
trasládase en 1938 a Moscova e máis tarde a Leningrado onde é
operado.
Foi
elixido membro do Secretariado da IIIª Internacional
A
invasión da URSS polas tropas nazis, obrígalle a marchar a Tiflis
onde morre o 20 de marzo de 1942. Dolores Ibárruri, coñecida polo
alcume de Pasionaria, foi elixida para ocupa-la secretaría xeral do
PCE.
1926. Folga xeral en
Inglaterra. No mes de abril nas
bocas de minas británicas anúnciase unha rebaixa de salarios e un
aumento de horas de traballo, como consecuencia da baixada dos
prezos, pola posta en funcionamento das miñas do Ruhr. A federación
de mineiros pide axuda ó movemento sindical británico, as Trade
Unions, e inícianse as negociacións co gabinete presidido polo
conservador Stanley Baldwin; polos sindicatos negociaban importantes
dirixentes como Bevin, Clynes e Citrine que tentaron que o goberno,
para mante-los salarios subvencionara a industria mineira. O que
parecía un incidente menor, a negativa dos traballadores dun diario
a publicar un artigo contra os sindicatos, no que os acusaba de estar
a preparar unha revolución de tipo comunista e aínda que o artigo
publicouse na edición doutra cidade, o primeiro ministro non aceptou
seguir a negociar polo que se convocou folga xeral a partires do día
4 de maio. O país queda paralizado completamente, máis de catro
millóns de traballadores van participar; miles de persoas
concéntranse diante do edificio do parlamento, uns cantando
“bandeira vermella” outros o “deus salve ó rei”; os
enfrontamentos ca policía e as patrullas acoirazadas sucédense en
determinados lugares; o país divídese e os poucos periódicos que
saen a rúa, o goberno creou “Brittish Gazette” dirixido polo
ministro de economía, fanático antisindicalista, Wiston Churchil,
que saía ás rúas a entregalo, falan da posibilidade dunha guerra
civil. O día 13 os traballadores, traizoados pola á dereita das TU,
que desde o primeiro momento boicotearon a folga, ceden pese o
entusiasmo dos traballadores en folga. Despois, o sindicalismo foi
moi golpeado pola lei de 1927, que permitía a incautación dos
fondos sindicais en caso de solidariedade e non se recuperará ata a
década dos 50. O goberno laborista de Attlee en 1945 nacionalizou as
minas
1934.
É asasinado en Nicaragua o coronel Abraham Rivera Rivera, un
dos lugartenentes de Sandino. Nacera en Jinoteca en 1870. De mozo foi
buscador de ouro nos rios Coco e Cua e máis tarde adicase nas
selvas, ó negocio da madeira.
En
1927 enrólase nas filas do exército de Sandino acadando o grao de
coronel. Os seus coñecementos da rexión norte do país foron de
grande utilidade para acción das guerrillas en loita contra as
tropas de ocupación norteamericanas. Sempre se dixo que era o único
exército onde un coronel mandaba en xerais. Despois do asasinato de
Sandino, do seu irmán, tamén xeral, Sócrates e dos xerais Estrada,
Umanzor e Pedro “Pedrón” Altamirano, en febreiro, grazas a
traizón de Anastasio Somoza García, xefe da Garda Nacional, que
Sandino consideraba ilegal, Rivera foi detido e asasinado en Wiwilí.
1992.
Finaliza a sublevación dos barrios populares na cidade
norteamericana de “Los Ángeles”. O 29 de abril comezaran os
disturbios nos barrios negros cando se coñeceu a sentencia
absolutoria ditada por un xurado composto maioritariamente por
brancos, contra catro policías que deran unha enorme malleira a un
home negro, sen decatarse de estar sendo gravados. Moitos edificios
queimados, miles de tendas e supermercados asaltados. Tivo que
intervir a Garda Nacional e máis tarde tropas federais, co resultado
de varios centos de mortos e miles de feridos.
Pero
non se pode pensar só na sentenza ou na morte uns meses antes dunha
adolescente negra a mans dunha propietaria coreana, como a faísca
que deu pé a revolta. Foi resultado da globalización da economía
de Los Ángeles e o impacto que tivo fundamentalmente na parte sur,
que provocou unha especie de “levantamento dos pobres”, contra a
situación de falla de traballo, de vivendas, fartos de vivir varias
familias xuntas, da segregación, da actitude racista da policía.
Era con seguranza, a peor crise de Los Ángeles desde a grande
depresión dos anos trinta. Ningunha “democracia” esixiulle ós
EEUU respecto polos dereitos humanos e abrir unha investigación para
clarexa-las circunstancias dada a gravidade dos feitos.
Día
5.
1818.
Nace na cidade alemá de Tréveris Carlos Marx. ( Neste blog hai
unha sinxela cronoloxía sobre o personaxe)
1893. Nace Farabundo
Martí en Teotepeque, El Salvador,
fillo dun terratenente e sexto de catorce irmáns. Desde moi novo
contan os que o coñecían, que entregaba todo o que tiña a man ós
nenos e maiores, que traballaban na explotación máis absoluta, nas
terras da familia. Estuda o bacharelato cos salesianos e ó finalizar
obtén a cualificación de “escintilante e pouco común” no ano
1913. Ingresa na Universidade Nacional na carreira de Xurisprudencia
e ciencias Sociais que de saír como doutor, facultaba para ser
avogado e notario da república. É moi crítico ca institución, por
anacrónica e actuar de costas á sociedade. Son celebres as súas
discusións cun profesor que impartía socioloxía que, a causa das
ofensas persoais os leva a retarse a duelo, que non chega a
producirse; ou as discusións cos tribunais nos exames orais.
Cóntase, pero é difícil asegurar a súa certeza, que un día
colleu libros, apuntes e as leis da república e prendeulles lume
publicamente. En xaneiro de 1920 está preso na cárcere de
Zacatecoluca; despois da súa liberación a finais de ano, exiliase
en Guatemala. Pódese afirmar que nesta etapa universitaria entra en
contacto cas ideas de Marx e Engels. Segue a estudar na universidade
guatemalteca pero dun xeito intermitente. Son poucos os datos nestes
tempos, sábese que viaxou a México e que desaparecía por
temporadas e traballaba na fábrica de cervexa ”El Zapote” ou de
peón nos enxeños “Concepción”, “Pantaleón”, “Chocolá”
e “Cecilia”. Neste último dirixe unha importante acción de
folga dos traballadores indíxenas por mellorar as súas miserables
condicións de vida. Tamén traballou de albanel e profesor privado,
todo para mergullarse na vida das xentes, coñece-los seus problemas,
sufrir en carne propia a explotación e orientalos nas ideas da
revolución e organizalos para a loita. Tamén viviu entre os
indíxenas da rexión do Quiché e aprendeu, ademais dos problemas
que lles afectaban, a súa lingua.
Cando
o 1º de maio de 1925 se funda o Partido Comunista Centroamericano,
por salvadoreños e guatemaltecos, Farabundo Martí forma parte do
seu Comité Central Executivo ocupando a Secretaría de Exteriores.
Son anos de permanente intervención do imperialismo ianqui en Centro
América, en Nicaragua cos marines, Salvador, cos axentes fiscais
norteamericanos actuando, e en Honduras e Guatemala convertidas nunha
propiedade da United Fruit Company. Tamén fixeran fracasar, mediante
o golpe de estado, o intento de unidade centroamericana de Honduras,
Salvador e Guatemala.
O
ditador guatemalteco xeral Orellana ordena expulsar ós
revolucionarios estranxeiros e Farabundo volve a El Salvador, cuxas
autoridades o desterran a Nicaragua, pero regresa axiña o seu país
clandestinamente e traballará na Federación Rexional de
Traballadores de El Salvador e en círculos de intelectuais. Nesta
época xa era un bo coñecedor de Marx, Lenin, os socialistas
utópicos e a maior parte dos filósofos do século XIX. Levantábase
ás catro da mañá e estudaba autores marxistas ata as oito na que
comezaba a súa xornada de traballo. Posiblemente as súas
orientacións, levan a que “A Rexional” acade unha importante
penetración nos sectores campesiños da parte occidental do país.
En 1928 viaxa a Nova Iorque e entra en contacto coa Liga
Antiimperialista das Américas, fundada en 1925 a instancias da
Komintern, que o nomea o seu representante diante do xeral
nicaraguano Sandino. Incorpórase á guerrilla en Nicaragua en
setembro do mesmo ano, levando as relacións internacionais do
movemento e polo valor amosado en diferentes combates se lle concedeu
o grao de coronel. Viaxa con Sandino a México na busca de armamento
e apoio político e prodúcese a ruptura con Sandino, que o expulsa
do exército guerrilleiro. As razóns son confusas, se di que no
fondo da controversia estaba o comunismo profeso de Farabundo Marti,
que molestaba a Sandino que non vía ben un acercamento a esa
corrente política. Farabundo é detido e expulsado de México xunto
con outros comunistas e volve ó Salvador en xullo e ingresa no
Partido Comunista que se fundara no mes de marzo; regresa como
representante do Socorro Vermello Internacional e axiña comeza unha
campaña de defensa dos perseguidos políticos que lle vai dar moito
prestixio. O marco político social é dunha intensa loita de masas
produto da miseria, o paro e a fame no que vivían a maioría dos
traballadores do país.
En
decembro de 1931 os militares dan un golpe de estado e poñen fin ó
mandato do presidente Araujo. Había convocadas para xaneiro
eleccións xerais e municipais. A dirección do Partido Comunista,
con moita controversia acorda presentarse para facer pedagoxía sobre
a inutilidade das mesmas nunha situación de carencia de democracia e
considerou que a campaña axudaría a eleva-lo ánimo combativo do
pobo. As primeiras en celebrarse son as municipais. Onde o PC tiña
posibilidades de gañar as eleccións foron suspendidas, onde gañou
anuladas, o que robusteceu a idea da imposibilidade da loita pacífica
e que a insurrección armada era o único camiño para que o pobo se
fixera co poder. Nas elección lexislativas diante da posibilidade de
vitoria do PC, atrásanse o que xera a protesta das forzas políticas.
Estes
procesos electorais prodúcense no marco de numerosas loitas
campesiñas e da brutal represión das mesmas, o que leva ó PC a
facer unha tentativa de xestión co presidente que non produce
solución algunha polo que o Comité Central do PC, actuando
Farabundo Marti como secretario xeral, establece unha data para a
insurrección que é definitivamente o 22 de xaneiro; Farabundo Martí
é encargado das cuestións militares pero é detido xunto cos
estudantes Alfonso Luna e Mario Zapata o día 19, con probas
evidentes do levantamento, o mesmo ocorre nalgunhas gornicións
militares que se atopaban a favor do mesmo. A noite do 20 a dirección
do PC xuntase e decide, despois dunha discusión onde se contrastan
diferentes opinións, continuar co levantamento que comezaría as 24
horas do día 22. O exército e a policía descabezaron axiña o
mesmo e só tivo importancia na zona occidental, Sonsonate, Izalco,
Nahuizalco, Juayúa, Ahuachapán, Salcoatitán, etc; o lugar onde
máis resistiu o poder creado polos insurrectos, foron pouco máis de
sesenta horas.
A
represión foi moi sanguenta, os ricos crearon a “Garda Cívica”
con ese obxectivo, que asasinou a numerosos obreiros, labregos e
estudantes, sumándose os asasinados polo exercito e policía, que
puideron chegar a preto de 30.000, segundo estudos posteriores
levados a cabo por diferentes investigadores..
Farabundo
Marti, Alfonso Luna e Mario Zapata foron fusilados o día primeiro de
febreiro. Antes de morrer Farabundo Martí escribiu unha especie de
declaración na que explicaba a súa ruptura en 1929 con Sandino,
participara no estado maior do exército rebelde nicaraguano, na que
entre outras consideracións afirmaba que se separara de Sandino pola
súa relación cos presidentes de México, a quen Farabundo
cualificaba de axentes do imperialismo, que tentaron separar a
Sandino da Liga de Defensa Antiimperialista e manifesta ademais que
“nese tempo eu xa era comunista e comprendín que Sandino nin entón
nin despois o sería” e terminaba dicindo “Nestes momentos que
estou a dous pasos da morte, quero declarar categoricamente que creo
en Sandino, que non se vendeu ós norteamericanos e que é un home
sincero. Canto se ten dito del, respecto a que se vendeu, é
completamente falso, pois Sandino é un dos poucos patriotas que hai
no mundo. Permanecín unido a el a traveso da distancia e do tempo e
se separeime del foi por deixarse enganar polos axentes do
imperialismo que pretenden o seu exterminio”
Día 7.
1954. Finaliza a
batalla de Dien Bien Phu en Vietnam ca derrota do exército francés.
Chamase así á última
batalla, librada polas forzas aerotransportadas e a lexión
francesa contra as tropas do Vietminh, nas proximidades da aldea dese
nome, que se saldou ca derrota total das primeiras. Nese lugar
atopábase unha enorme base francesa que parecía inatacable á que
chegaban numerosas estradas controladas polos colonialistas. A
estratexia das tropas comunistas, dirixidas polo xeral Giap, foi a
de trasladar polas montañas, peza a peza grande cantidade de
artillería e cercar á base, ó tempo que se facían numerosos
túneles que pasaban por debaixo das defensas da mesma. A sorpresa
dos franceses foi enorme cando se decataron que non so había pezas
de artillería que estragaban as súas posicións, senón que tamén
estaba rodeada a base de antiaéreos que non permitían a chegada de
homes e pertrechos ós dous aeroportos.
A
batalla comezou o 13 de marzo lanzando os vietnamitas, preto de
10.000 obuses sobre dúas das posicións mellor defendidas da base,
alternando bombardeos con asalto de infantería. Despois tomaron un
aeroporto e o final o segundo. Os franceses rendéronse e perderon os
20.000 homes que tiñan na base, máis de 17.000 foron feitos
prisioneiros e abandonaron Vietnam despois dos acordos de Xenebra.
1964. Graves
incidentes en Montevideo cando chega a marcha dos cortadores de caña.
Día 8.
1935. Asasinato en
Cuba de Antonio Guiteras e Carlos Alponte. Os
dous loitadores antiimperialistas atopábanse na zona de O Morrillo
esperando embarcar clandestinamente cara a México para organizar os
grupos de exiliados revolucionarios e volver a Cuba. Fundara
Guiteras en 1932 a Unión Revolucionaria e mais tarde Xove Cuba.
Despois da queda da ditadura de Machado ocupou un Ministerio no novo
goberno, chamado dos cen días, e tomou toda unha serie de medidas
contra os intereses dos EEUU. Unha delación permitiu ás tropas do
goberno Batista-Caffery-Mendieta descubrilo agocho, morrendo no
combate xunto a Carlos Aponte, revolucionario venezolano, opositor á
ditadura de Juan Vicente Gómez o que lle obrigou a exiliarse. Loitou
no exercito de Sandino con grao de tenente coronel e á morte deste,
marchou a Cuba e integrouse nos planos insurreccionais de Guiteras.
1945. Manifestacións
en Alxeria e máis de 45.000 asasinatos cometidos polos franceses.
Este día miles de
manifestantes, moitos deles familiares dos máis dos 12.000 mortos
que loitaron no exército francés contra o nazismo, maniféstanse
para celebra-lo fin da guerra, a derrota do nazismo e pola
independencia do seu país. A resposta dos colonialistas franceses
foi brutal, a policía, o exército, a lexión estranxeira, a
aviación e milicias de colonos armadas, asaltan as aldeas de Sétif,
Guelma, Kherrata, Draâ, Benkhedda, Bordj Menaiel, Tigzirt, Batna e
moitas máis, asasinando, queimando, violando e torturando a miles de
alxerinos co resultado final de máis de 45.000 mortos e decenas de
miles de feridos. Entre os mortos tamén moitos soldados que loitaran
co exército da metrópole. O responsable da represión, o xeral
Duval escribiu “liquidamos a revolución, pero se non hai unha
reforma isto se iniciará de novo en dez anos”.
O
día 1 do mes, foran reprimidas dun xeito sanguento as manifestacións
de Orán e Alxer
Día 10.
1975. Asasinato do
poeta salvadoreño Roque Dalton. Morreu
fusilado polos seus propios compañeiros de guerrilla, o Exército
Revolucionario do Pobo, despois de que un “tribunal” o acusara de
sedición e axente da CIA. Probas non se presentaron naquel momento e
todo parece indicar que se tratou dun asasinato político froito da
intriga, a ignorancia e o dogmatismo de quen o xulgou e asasinou.
Integrárase na guerrilla despois dun longo exilio e está
considerado un dos grande poetas latinoamericanos.
Día 11.
1929. Comeza en Bos
Aires o Congreso Constituínte da Asociación Continental Americana
de Traballadores. Estaba
formada por anarcosindicalistas. A sé estivo primeiro en Bos Aires,
máis tarde en Montevideo e por último radicou en Chile. Pódese
considerar como a rama latinoamericana da Asociación Internacional
de Traballadores. Este congreso contou con delegados de Arxentina,
Bolivia, Chile, México, Guatemala, Costa Rica, Paraguai, Uruguai e
sete estados de Brasil. Pouco a pouco perdeu pulo, que non recuperou
nin cando despois da guerra civil española moitos
anarcosindicalistas e da FAI se instalaron en América Latina.
Día 12.
1930. Nace Pedro
Antonio Marín, máis coñecido polo alcume de Manuel Murulanda ou
“Tiro Fixo”. Foi ata a súa
morte o máximo dirixentes das Forzas Armadas Revolucionarias de
Colombia (FARC).
Día 13.
1943. Xuntanza do
Presidium do Comité Executivo da Internacional Comunista que decide
a súa disolución. Este día o
organismo do que forman parte entre outros membros Dimitrov,
Kuusinen, Ercoli, Togliatti, Manuilski e Thorez, aproba unha
resolución pola que se propón ás seccións da Internacional
“disolve-la Internacional Comunista como centro dirixente do
movemento obreiro internacional, liberando ás seccións da
Internacional Comunistas das obrigas que se desprenden dos seus
estatutos e das decisións dos seus Congresos”. Stalin quixo dar
unha proba ás democracias occidentais, de boa vontade, diante da
evidencia, despois de Stalingrado, dos feitos do norte de África,
así como o grande peso dos partidos comunistas na loita nos
diferentes países contra a ocupación, da derrota dos nazis. Por
esas datas o vicepresidente dos EEUU declarou que habería guerra ca
URSS, se esta consideraba, despois de finalizada a guerra, pular a
estratexia da revolución permanente.
A
unha pregunta dun correspondente na URSS da axencia Reuter sobre a
disolución, Stalin contesta: “A disolución da Internacional
Comunista é sabia e oportuna (...) Porque deixa en evidencia a
demagoxia dos hitlerianos, que afirman que Moscova tenta intervir na
vida doutras nacións, para bolxevizalas. Agora puxemos fin a esa
calumnia...”.
Día 15.
1919. Folga xeral en
Winnipeg, Canada, que se estende por todo o país. Era
a terceira cidade do país con preto de 170.000 habitantes; durante
41 días os que durou a folga xeral un Comité formado por membros
dos Sindicatos administrou a cidade; este Comité estaba formado por
5 membros do Consello de Sindicatos e 3 delegados de cada sindicato.
A
vida dos asalariados era moi mala, o custe da vida subira, desde 1914
nun 80% e os salarios só 18%. En maio os traballadores postais, os
metalúrxicos, os condutores de autobuses, os da construcións
atópanse en folga. Os patróns non ceden a pesares dos enormes
beneficios acumulados e o Consello dos Sindicatos, chama a unha folga
xeral que ten que ser discutida e aprobada en asembleas. O xoves 15 a
folga é total, ata os policías a secundan. Os traballadores toman o
control da cidade, facendo que funcionen servizos nos hospitais, que
o subministro de auga potable funcione, etc. A Liga de Mulleres
Traballadoras organiza cociñas populares, financiadas cos cartos das
doazóns acadadas nas asembleas para que coman os folguistas e podan
levar cartos a casa. As manifestacións enchen as rúas, os
periodistas en folga editan un diario para informar da marcha da
mesma, o Western Labor News. O 27 os folguistas son 40.000 e a cidade
atópase en orde.
Os
patróns organízanse, crean o “Comité dos 1000” e contratan ós
veteranos da guerra, que meses antes, por atoparse sen traballo,
manifestáronse asaltaron a sé do Partido Socialista e esixiron que
fosen expulsados os estranxeiros, pero para a súa desesperación nas
asembleas dos veteranos, solidarízanse cos folguistas e crean o seu
propio comité. A solidariedade estendese por todo Canada e polos
EEEUU. Os traballadores de Seattle que mantiveran unha folga xeral de
5 días, envían o seu secretario xeral James Duncan e participa nun
mitin con máis de 10.000 traballadores. Os ferroviarios de Canada
proclaman que non transportarán a ningunha tropa con destino a
Winnipeg. Calgary, Toronto, Vancouver, Victoria, Ottawa...nas máis
importantes cidades prodúcense folgas de miles de traballadores en
solidariedade con Winnipeg, ningún policía da cidade aceptou asinar
unha carta contra os folguistas e todos foron licenciados. Contratan
policías especiais e traen outros de fora; o 6 de xuño o alcalde
tómalles xuramento. O 16 a Policía Montada asalta a casa onde se
atopaba o comité de folga e os detén. O “Comité dos 1000”
preme e ningún avogado os atende; centenares de policías asaltan os
locais sindicais facéndose cos arquivos, comezan detención masivas.
Todo o país responde mantendo a folga solidaria. O 21 de xuño
policías con bates de “basse ball” atacan unha manifestación,
cando son acurralados, disparan matando a un traballador e ferindo a
30. Miles de policías especiais, armados patrullan a cidade, o
diario é pechado e toda a redacción detida. A situación é
insostible, as asembleas dos distintos sindicatos votan volta-lo
traballo, non hai fondos, os patróns recoñecen o sindicato dos
metalúrxicos, asegúranse que ningún folguista vaia ser despedido.
1921. Eleccións
xerais en Italia. Os fascistas
obteñen 15 deputados, o que amosa a súa cativa forza un ano antes
de que a burguesía e os latifundistas lles entreguen o poder.
1929. Celébrase en
Montevideo o Congreso Constituínte da Confederación Sindical
Latinoamericana. O Congreso
Constituínte, foi convocado pola Internacional Sindical Vermella.
Disolveuse en 1938 cando se creou a Confederación de Traballadores
de América Latina.
Día 17.
2009. Morre Guillermo
Lora, secretario xeral do Partido Obreiro Revolucionario de Bolivia e
autor en 1946, das “Teses de Pulacayo”
e dunha monumental obra sobre o movemento obreiro boliviano e
latinoamericano.
Día 18.
1895. Nace Cesar
Augusto Sandino. En
Niquinohomo, departamento de Masaia, fillo dun rico cafeteiro e dunha
campesiña que servía na casa do patrón. A súa nai o abandonou e
viviu primeiro ca súa aboa materna e máis tarde na casa do pai pero
traballando para poder recibi-lo sustento. Ós 17 anos presenciou as
loitas contra os marines nortemericanos que ocupaban o país e a
morte do xeral patriota Benjamín Zeledón. En 1921 fuxiu cando feriu
a un fillo dun xefe conservador, primeiro á costa do Caribe e
despois a Honduras traballando nun enxeño, máis tarde a Guatemala,
traballando na United Fruit Company e logo no petróleo de México,
onde entrou en contacto ca masonería, o anarcosindicalismo, o
comunismo e o antiimperialismo. Regresou a Nicaragua en 1926
convertido nun antiimperialista. Iniciada a guerra civil no mesmo
ano, ca intervención dos EEUU, incorpórase o exército liberal
constitucionalista. Organiza un grupo coñecido como “Os
montañeses” e inicia a súa loita nas Segovias asaltando un
cuartel conservador en “El Jícaro”; pronto as súas fazañas de
guerra o levan a ser ascendido a xeral do exército liberal. Os
avance liberais contra do goberno conservador, fan que os EEUU
interveña enviando varios milleiros de marines. Os iankees impoñen
a paz, “pacto do espiño negro” que Sandino non acepta e retírase
ó cerro “O Chipote”. Nestas circunstancias dirá unha das súas
frases máis coñecidas: “Non me vendo nin me rindo. Eu quero
patria libre ou morrer”; e á bandeira vermella dos liberais
engádelle unha franxa negra, para amosar a súa disposición a
morrer. Cando toma a decisión de seguir a loitar contaba con 39
homes armados. O 2 de setembro de 1927 fai público un manifesto no
que da un xiro a súa loita, non é unha guerra civil, e unha guerra
contra o invasor. Despois da batalla no Ocotal na que tivo que
retirarse pola maior capacidade de fogo dos marines e o exército,
decide inicia-la guerra de guerrillas. No combate do Bramadero a
principios de 1928 consegue derrotar ós marines. A súa actividade
tróuxolle moitos combatentes as súa fileiras non só de Nicaragua e
a atención de intelectuais tanto de América como do resto do mundo,
como Barbusse que lle chamou “Xeral de Homes libres”.
Pouco
a pouco os guerrilleiros van a actuar en todo o territorio, incluso
na propia capital, destruíndo as propiedades dos norteamericanos e
afectando o funcionamento de numerosas empresas, como a United Fruit.
Iniciada a presidencia de Roosevelt, en plena depresión, establece a
política de “boa veciñanza”, retirando todas as forzas da conca
do Caribe. En xaneiro de 1933 as forzas dos EEUU abandonan Nicaragua,
pero queda a Garda Nacional, unha forza armada creada polos
estadounidenses. Sandino envía ó novo presidente, Sacasa, unha
proposta de paz que é aceptada en febreiro de 1933, comezando a
desarmarse o exército guerrilleiro. A garda Nacional baixo o mando
de Anastasio Somoza Garcia, que aínda non é un corpo armado
recoñecido na Constitución, acosa constantemente ós partidarios
desarmados de Sandino, o que lle leva a
Somoza
asegurou que foi o embaixador norteamericano quen lle deu ordes de
asasinalos. Dous anos máis tarde derrocaba a Sacasa e facíase co
poder, establecendo unha sanguenta ditadura familiar protexida polos
EEUU, á que puxo fin o Exército Sandinista de Liberación Nacional.
1925. Nace Malcolm X,
en Omaha. Nacido Malcolm Little
era fillo dun fervente seguidor do dirixente negro Marcus Garvey,
que fundara en 1921 a Asociación Universal para o Progreso do Negro
(UNIA) que tiña millóns de seguidores. Cando Malcolm tiña seis
anos o seu pai e asasinado polo Ku Klux Klan, unha organización
racista protexida polas institucións do estado. En 1928 a familia
múdase a Lessing, Michigan. A crise de 1929 viviuse dun xeito
diferente, aínda que non menos penoso pola comunidade branca e
negra; hai que ter en conta que moitos sindicatos adscritos á
“American Federatión of Labor” tiñan como premisa que primeiro
había que contratar brancos desprazando así ós negros ata de
aqueles traballos máis penosos; Malcolm vai ser detido, por primeira
ves en Nebraska no ano 1936, por roubar sandías, a súa familia
“tiña a teima de comer”. Pasa por diferente fogares adoptivos e
un reformatorio e en 1940 foise a Boston a casa dunha irmá. Pasou os
catro anos seguintes entre mafiosos de Boston, Harlem e Detroit. En
1945 foi detido máis dunha ducia de veces. En 1946 é acusado de
roubo, proxenetismo, ser perista e drogadicto e condenado a 10 anos
de prisión. Na cadea entra en contacto ca organización “Irmáns
Musulmáns” e recibirá educación relixiosa e política,
converténdose en musulmán co nome de El-Hadj Malik El-Shabaz; pero
o nome co que se fará famoso é co de Malcolm X, nome provisorio
mentres non recibía o definitivo. Reflexionaba na prisión de
Nokfort en 1948 “A relixión cristiá dos brancos, ensinaba ó
negro que debía poñe-la outra meixela, sorrir, traballa-la terra,
inclinarse, humillarse, cantar, rezar e contestarse cas migallas que
caian da mesa do branco”. En 1950 esixe ter as celas orientadas
cara a oriente e comida especial para os musulmáns. Seguindo as
iniciativas do cantante Paul Robeson inicia desde a cadea, a súa
oposición a posible intervención en Corea e pola independencia de
África.
En
agosto de 1952 abandona a cárcere e diríxese a Detroit, en plena
“caza de bruxas” e endurecemento das leis racistas, converténdose
no dirixente dos “Irmáns musulmáns” da zona. Máis tarde marcha
a Chicago e pronto percorre todo o territorio pronunciando discursos
contra o racismo e a supremacía branca que lle dan unha enorme fama
entre a comunidade negra ó tempo que se gaña o odio dos brancos. A
partires de mediados da década, a súa proxección internacional é
moi importante, entrevistándose con numerosos líderes que loitan
contra o colonialismo sobre todo en África e con xefes de goberno de
países que acadaron a independencia. Apoia tamén iniciativas contra
dos EEUU na ONU, o que o converte nun inimigo “preferente” do
Departamento de Estado e sobre todo do director do FBI, E.J. Hoover.
O 20 de setembro de 1960, con motivo da visita que Fidel Castro fixo
ás Nacións Unidas, Malcolm X entrevistouse con el e con Almeida no
hotel Therese, en Harlem; o día seguinte o FBI interrogouno sobre a
conversa. Sábese que o máximo dirixente dos Irmáns Musulmáns,
Elijah Muhammd, criticou esta visita, temía que se puidera producir
un acercamentos da organización ó comunismo; pero Malcolm X seguiu
co seu papel internacional, recibindo a Nasser, entrevistándose con
Kaunda, Sékou Touré e participando nun mitin en Harlem xunto co
primeiro ministro de Ghana, Nkrumah, onde criticou con dureza o trato
que EEUU daba os africanos que vivían no país. Axiña apareceron
noticias falsas sobre el, nos medios, como a de participar xunto con
Castro, Nasser e Khruschev “nunha conspiración para conquista-la
mente dos 20 millóns de negros dos EEUU para utilizalos ca fin de
gaña-la lealdade das nacións de África recen independizadas”.
Cando
o presidente Kennedy é asasinado Malcolm X fai unhas declaracións
despectivas que o levan a ser apartado con carácter provisorio, dos
Irmáns Musulmáns. Os problemas ca organización se van agravando, ó
que axuda a adoración que o boxeador Ali, campión do mundo, sentía
por Malcolm e o descubrimento por parte deste, de certos aspectos da
vida privada de Elijah o que leva a ruptura en 1963. O discurso de
Malcolm faise cada vez máis social, máis centrado na loita de
clases, na loita entre ricos e pobres. Os órganos represivos do
estado fan “montaxes” contra el constantemente, acúsano de estar
financiado por Exipto, que é comunista, etc.
Malcolm
X foi asasinado o 21 de febreiro de 1965, cando celebraba un acto
diante de centos de persoas, na sala de baile Audubon de Harlem.
Día 19.
1890. Nace o dirixente
revolucionario vietnamita Neguyen That Thanh, máis coñecido polo
alcume de Ho Chi Minh. Naceu
baixo o réxime colonial francés, emigrou a París en 1912,
afiliándose á Sección Francesa da Internacional Obreira. Despois
da revolución soviética en Rusia, formou parte dos grupos que en
1920 fundan o Partido Comunista Francés. Desempeña actividades
dentro da Internacional Comunista e máis tarde trasládase a China
como axudante de Mijail Borodín, que era conselleiro do partido do
xeral nacionalista Chian Kai Chek. Ó tempo organiza, entre os
exiliados vietnamitas, en 1924, a Xuventude Revolucionaria primeira
organización de carácter anticolonial. Despois da traizón dos
nacionalistas ó partido Comunista e da matanza do 2 de abril de
1927, Ho Chi Minh comeza o seu dobre labor de organiza-la revolución
na Conchinchina e en China o que lle leva a ser detido e torturado en
numerosas ocasións.
En
1930 funda, en Hong Kong o Thang Nien, Partido Comunista de
Indochina. Condenado a morte polas autoridades francesas exíliase na
URSS en 1931. Volve a China e contacta con Mao Zedong e en plena II ª
Guerra Mundial entra en Vietnam para loitar contra os xaponeses e o
goberno francés colaborador dos nazis, establecido en Vichy. Nesta
época funda o Vietminh, unha fronte amplia para loitar contra os
ocupantes do seu país, pero o xefe nacionalista chino Chian Kai Chek
o detén e o mantén preso ata 1943 cando toma o mando da loita
contra os xaponeses e franceses e toma o nome de “Ho Chi Minh”,
“o que ilumina”, polo que será mundialmente coñecido. Os
xaponeses a punto de perde-la guerra, recoñecen á República de
Vietnam e unha vez finalizada a guerra, Vietnam divídese en dous
unha zona independente, no norte, baixo control do Vietninh e outra ó
sur de xestión británica, que lla entrega a Francia. Esta potencia
europea tentará recuperar a antiga colonia da Conchinchina, e o
Vietminh enfróntase ós franceses ata derrotalos
1895. Morre en combate
cas tropas españolas o revolucionario e independentista cubano José
Martí. Desembarcara facía
poucos días xunto con un grupo de independentistas. Detido un
campesiño que colaboraba cos desembarcados e que levaba cartos e
unha lista de produtos para comprarlles, permite ás forzas españolas
rodea-lo campamento. Despois de diferentes escaramuzas Martí,
acompañado de 12 homes vai dar contra unha posición onde estaba a
fusilería española que o mata.
Día 21
1969. Mobilización de
masas en Rosario, Arxentina. O
asasinato dun estudante en Corrientes, leva a un movemento de
solidariedade e protesta dos estudantes de Rosario que, duramente
reprimido polas forzas da ditadura, produce o asasinato do estudante
Adolfo Bello, cando se manifestaban pacificamente. Como resposta ó
crime se inicia un movemento de solidariedade que xunta a estudantes
e obreiros despois do chamado da “CGT arxentinos”, unha marcha en
silencio, que desemboca, tra-la brutal represión, e o asasinato do
estudante de 15 anos Norberto Blanco, nunha sublevación popular.
Rosario foi declarada “zona de emerxencia baixo xurisdición
militar”. O día 23, máis de trinta sindicatos chaman a un paro
masivo na industria, e o enterro do estudante xunta a preto de 10.000
persoas. Os delegados ferroviarios que se sumaron ó paro foron
despedidos o que levou a unha folga no servizo que continuará
latente no mes de setembro, cando se produce o “rosariazo”. Cando
o ditador Onganía visita a cidade o día 20 de xuño para
homenaxea-la bandeira, a CGT o declara “persoa non grata”.
Os
antecedentes desta importante mobilización hai que buscalos no
deterioro das condicións de vida e traballo do proletariado
arxentino, baixo a ditadura do xeral Onganía e a aparición dentro
da CGT de sectores que lle fan fronte ós burócratas do sindicato,
producíndose unha escisión que agrupa ós elementos máis
combativos; nace a “CGT dos arxentinos”.
Día 28.
1871. As tropas
francesas e prusianas poñen fin á experiencia revolucionaria da
“Comuna de París”. A
guerra franco-prusiana sáldase ca derrota francesa. Instaurada a
Comuna en París, e dicir un goberno obreiro que inicia un proceso
revolucionario, e diante do perigo de que o seu exemplo se estendese
por todo o país, as tropas de ambos países, antes inimigas, e o
servizo das respectivas clases hexemónicas, únense para poñer fin
á experiencia revolucionaria.
1928. O goberno
fascista italiano condena a longas penas de cárcere a 37 dirixentes
comunistas entre eles Antonio Gramsci e Terracini.
Día 29.
1969. Mobilización
popular en Córdoba, Arxentina, coñecida como o “cordobazo”.
Produciuse na
época da ditadura do xeral Onganía, que chegara ó poder mediante
un golpe de estado, en xuño de 1966, contra o presidente
constitucional Humberto Illia. A ditadura, pechou o Congreso, deixou
fora da lei a partidos, sindicatos e organizacións estudantís. A
mobilización popular en Arxentina, ten polo tanto múltiples causas,
desde as económico-sociais, a condición na que se atopaban os
traballadores e outras capas, ata políticas, a necesidade de poñer
fin a un sistema ditatorial ó servizo dos máis poderosos. No caso
de Córdoba, o segundo centro industrial do país, onde se asentaban
a maioría das industrias do automóbil o sindicato antiburocrático
“CGT dos arxentinos” tiña un peso moi grande, e destacaba o
dirixente de “Luz y Fuerza” Agustín Tosco, o que permitiu desde
o ano anterior, unha coordinación das loitas cos estudantes. Hai
polo tanto malestar entre os traballadores, os estudantes e a pequena
burguesía que tamén vese afectada polo Plano Económico do ministro
Vasena que suprimía o descanso dos sábados, conxelaba os convenios
colectivos e os salarios.
Neste
día, numerosos columnas de traballadores avanzan cara ó centro para
manifestarse contra a política represiva e de axuste económica. No
barrio Clínicas miles de estudantes esperan a chegada dos
asalariados. Máis de 50.000 persoas ocupan o centro, a policía
desbordada abandona e regresa ós cuarteis; durante moitas horas,
asalariados, estudantes e veciños controlan a cidade, levántanse
barricadas. O día 30 o exército inicia o asalto e toma a cidade
despois de grande resistencia que provoca 16 mortos, ducias de
feridos e de detidos. Pero néganse á brutal represión que Onganía
esixía. O “cordobazo” asentou á “CGT dos arxentino” e a
solidariedade entre obreiros e estudantes ó tempo que foi un exemplo
para a loita contra a ditadura e as cúpulas sindicais en mans da
burocracia peronista. Tamén obrigou á dimisión do xeral que
actuaba como ministro do Interior e o de Economía. Pero o clima de
enfrontamento ca ditadura estendeuse e o 30 de xuño o goberno
declarou o “estado de sitio” en todo o país. En xuño do ano
seguinte o ditador é deposto e substituído polo xeral Levingston.
Día 31.
1921. Fundación do
Partido Comunista dos EEUU. Ata
chegar a súa fundación definitiva, as organizacións comunistas
tiveron un longo traxecto. Entre os primeiros marxistas que chegan ós
EEUU case todos alemás, que foxen da represión despois das xornadas
revolucionarias de 1848, atópase Joseph Weidemeyer, que militou con
Marx e Engels e xogou un importante papel na loita contra a
escravitude. Constituíron a AIT e o Partido Socialista do Traballo,
así como numerosos sindicatos que foron duramente reprimidos pola
patronal e tamén o “Traballadores Industriais do Mundo” (IWW)
que máis tarde paso a mans dos anarquistas. A principios do século
XX fúndase o Partido Socialista de América, que diante da I ª
Guerra Mundial se vai dividir entre partidarios e detractores, e máis
tarde tamén xorden diferencias entre pertencer a II ª Internacional
ou entrar na Internacional Comunista. Aínda que a esquerda ten
maioría e gaña as votacións a minoría chega incluso a utiliza-la
policía para desembarazarse dos partidarios da Revolución de
Outubro. Como resultado destas discusións van saír dúas tendencias
comunistas, unha encabezada por John Redd, célebre periodista que
participou en Rusia na revolución de 1917, que creará o Partido
Comunista do Traballo de América o 31 de agosto de 1919 e outra, de
Míchigan, que se constitúe como Partido Comunista de América o 1
de setembro do mesmo ano. A brutal represión á que tiveron que
facer fronte lles leva a súa unidade en maio de 1921, formando o
Partido dos Obreiros de América (WPA). Nas eleccións de 1924
propuxo a William Foster como presidente e fixeron campaña en 13
estados. Recoñecía o dereito dos negros, como raza oprimida, ó
dereito de autodeterminación e en 1930 mudou ó nome ó de Partido
Comunista dos Estados Unidos.
1927. 83 dirixentes da
oposición na URSS condenan a política de Stalin en China. Stalin
subordinou ó PC de China ós intereses do partido nacionalista
Kuomitang, dirixido polo xeral Chian Kai Chek, que foi aceptado como
membro da Internacional Comunista. A traizón deste en abril- maio
deste ano, que masacrou en Sanghai a milleiros de comunistas, fai que
se renove a actividade da chamada “Oposición Unificada”, cuxos
principais dirixentes eran Trotski, Zinoviev e Kamenev, creada na
primavera de 1926 a partires da “Declaración dos trece”. Stalin
nesta batalla política contou ca axuda da á máis a dereita do do
Partido, Nicolai Bujarin. A oposición non puido derrotar a Stalin
nos plenarios de xullo e a finais do ano 1927, no XV Congreso do
Partido foi disolta e máis dun cento de dirixentes da súa
dirección, expulsados do mesmo.
(Con
estas efemérides completo un ano das mesmas. Moitas outra quedaron
sen divulgar, tamén moi interesantes para a xente de esquerda.
Espero engadilas a partires do primeiro mes do ano que ven)
No hay comentarios:
Publicar un comentario