A POS-MODERNIDADE E VOX

 Roberto Laxe

Hai uns meses a Casa Branca -si, onde reside Donald Trump- encargou un informe sobre o cambio climático; os xornalistas, no cume do G20 aproveitaron para preguntarlle a súa opinión sobre o citado informe, e Trump contestou: “lin algunhas das súas follas... e non mo creo”.

Este catro palabras (“non mo creo”) resumen a lóxica introducida no razoamento da sociedade pola pos modernidade, da que o posmarxismo non é máis que unha dos seus partes,... a máis reaccionaria.

O informe que a mesma Casa Branca encarga afirma, polo que parece, que existe o cambio climático; que é un feito obxectivo, “créallo ou non Trump”. Pero para a sociedade, educada en crítica pos moderna e pos marxista á existencia dunha realidade obxectiva, o que vale; o “argumento” de peso, é a afirmación Trump, absolutamente subxectiva: “non mo creo”. O informe é opinable, o que vai a misa é o “non mo creo”.

Cando o pos modernismo e o posmarxismo puxo en dúbida os “grandes relatos”, como din eles; que o discurso político era unha suma de “significantes baleiros”, que non teñen raíces sociais (a realidade obxectiva). Cando ambas as correntes, que son unha, cuestionaron a existencia dunha clase social en si (realidade obxectiva), para substituíla por “sectores sociais”, os famosos movementos sociais transversais, que non poden aspirar a construír un “gran relato”, senón a unha suma de “pequenos relatos” que vaian radicalizando a democracia.

Cando ambas as correntes substituíron a loita polo “gran relato” do socialismo como alternativa, asumiron como “gran relato” o capitalismo; que o ten, non o dubidemos. Pero adornárono de criticas ao marxismo.

Con esta critica á realidade obxectiva abriron as portas de pau a pau a Trump, Macri, Bolsonaro, Vox, PP, Le Pen... Se non existe unha realidade obxectiva que confirme ou denegue a corrección dun pensamento, calquera pensamento é correcto; sexa o que sexa: o pensamento racional pasa a ser unha crenza. Non existe, por dicilo con termos que os pos modernos e o pos marxismo poidan entender, a proba do algodón dun pensamento.

Houbo un bispo anglicano, Berkeley, que negaba a existencia de feitos obxectivos e que todo se reducía á idea; como a idea tiña que producila alguén, terminaba dicindo que a idea era produto de Deus. Negar a existencia de raíces sociais dos acontecementos políticos conduce inexorablemente a conclusións relixiosas; pode ser unha relixión laica, como o pos modernismo, pero relixión á fin e ao cabo.

Así, cando se discute sen “probas do algodón”, ou en termos de Marx, de praxes, todo redúcese a un choque intelectual entre as persoas sen raíces sociais. Esas persoas, ao non ser conscientes de que expresan eses intereses sociais, enfróntanse por “códigos éticos”, por “método”; pero non polo que realmente failles chocar, diferentes necesidades sociais. Separar a política das raíces sociais que a motoriza conduce á seita.

Se non hai raíces sociais, realidade obxectiva, como unha corrente pode demostrar que está no correcto fronte a outra corrente?; porque o que é imposible é que nun momento de crise social aguda, dous polos opostos poidan ter razón.

Coidado, non me refiro a polos opostos na sociedade, como a extrema dereita e a extrema esquerda (que non é Podemos, por certo; o seu programa é do PSOE de Felipe Gonzalez); senón a polos opostos dentro da mesma opción. Dito doutra maneira; dentro da esquerda como se pode demostrar quen ten razón. “A vida é a que dá e quita razóns”, pero non nun sentido conxuntural, senón nas perspectivas históricas, que é o marco no que se move a política.

Vox cimentou a súa campaña apoiándose nese “non mo creo” irracional; como os nazis fixérono sobre a base do pangermanismo e a suposta superioridade aria, ou Mussolini sobre o fascio romano. Vox non precisaba demostrar nada, con dicir “non mo creo” bastáballe posto que a sociedade está construída sobre a alienación das persoas, que se manifesta nas crenzas relixiosas, na volta ao medievalismo (Xogo de Tronos, O Señor dos Aneis, Harry Potter,...) ou a mitoloxías pasadas (en Grecia un certo rexurdir do culto a Zeus); na negación do racionalismo e a modernidade introducida pola Ilustración, da que o marxismo é a súa versión proletaria.

O salto que supuxo a Ilustración e o racionalismo na sociedade, foi destruído, non polo neoliberalismo e as súas versións ideolóxicas, senón por quen desde a esquerda negárono; rexeitárono. Desta maneira atopamos na esquerda non só a división ideolóxica histórica (marxismo, anarquismo,... ), senón unha división social ao redor de identidades particulares, baseadas nas opresións que o sistema capitalista mantén para mellor explotar á clase obreira.

O capital mantén o seu “gran relato”, o da explotación da clase obreira e a opresión sobre a maioría da sociedade; pero o pos modernismo e o pos marxismo, ao negar a existencia dun “gran relato” alternativo desarmou á sociedade, e en concreto á clase obreira, fronte ao “gran relato” capitalista.

Para combater o “gran relato” capitalista, adopte a forma que adopte, fascista, social liberal ou neoliberal, é imprescindible arroxar ao vertedoiro da historia a irracionalidad do pos marxismo e o pos modernismo; verdadeiros freos obxectivos e subxectivos á construción dun “gran relato” alternativo.

A inexistencia de “grandes relatos” converten aos Trump do mundo e os seus “non mo creo” aínda que o mundo afúndase, nas palabras de orde que moven a amplos sectores da sociedade.

Os mesmos que gritan “alerta fascista”, ou que agora queren unirse contra os Bolsonaro ou Trump (PTs, Democratas yankis,etc.), ... son os que durante anos se dedicaron a desarmar á única clase social que pode enfrontar a esa extrema dereita en ascenso; posto que os Bolsonaro, Trump, Vox, Salvini, etc., non son máis que manifestacións do “gran relato” do capitalismo: manifestacións políticas da necesidade que ten capital a nivel mundial de aumentar a explotación da clase obreira.

Por iso, ou construímos ese “gran relato” socialista, alternativo e contraditorio polo vértice co capitalismo, ou imos á batalla coa derrota na cabeza. E cando un entra nunha batalla cos métodos do inimigo, ten todos os boletos para perdela.