POR QUE HAI ESTA SICOSE AO REDOR DA CRISE DO COVID-19?

Ignacio Pérez

Non é unha enfermidade especialmente espectacular, nin sórdida, nin abrumadoramente letal como outras que sufrísemos a humanidade na historia recente, como a SIDA ou o ébola. Por que levamos tantas semanas de bombardeo mediático con ela?

Hai tres fatores que parece que a fan distinta. En primeiro lugar, dáse no medio de rumores dunha nova crise e dun repunte xeneralizado do proceso de rapina capitalista, e concretamente, de precarización da clase traballadora e desmantelamento das coberturas sanitarias públicas baixo a escusa dos recortes, que en teoría foron necesarios para saír da crise de 2007 causada por banqueiros e especuladores financeiros.

En segundo lugar, dáse no medio dunha guerra comercial brutal entre EEUU e China por unha banda, e EEUU e Europa por outro; nun momento en que China reclama abertamente o seu posto como primeira potencia mundial e está a desenvolver o seu proxecto da Nova Ruta da Seda.

En terceiro lugar, dáse nunha época onde parece que a comunicación da información xa non está totalmente baixo control dos gobernos que a podían manipular sen gran problema, nin está totalmente baixo control dos tradicionais medios empresariais a favor ou en contra daqueles gobernos. Posiblemente a do Covid-19 sexa a primeira pandemia da historia relatada en tempo real por millóns de persoas á vez.

Os dous primeiros factores explican moita da desinformación, o atraso en certas medidas e o bombo e prato doutras; como en todas as guerras a primeira vítima é a verdade. O terceiro é clave e explica o tremendo caudal de datos, mestura de verdade científica, interese oficial, desinformación, inconsciencia e frivolidade que favorecen aínda máis aos outros dous.

Basicamente, os medios de información tradicionais atópanse xogándose os cuartos en plataformas como Youtube, Instagram ou Twitter que non controlan, pois son empresas poderosísimas en si mesmas e que se basean en fomentar calquera información que sexa popular para a xente para que esa xente mantéñase dentro da plataforma. A TV, os xornais, as radios tamén son empresas, e como tales só poden facer unha cousa: xogar ao xogo. Xogo que se puxo de moda posiblemente para prexudicar aínda máis a China no contexto da guerra económica.

Por tanto, que o trending topic é #coronavirus? Moi ben. Xa non importa por que está de moda. Toma coronavirus. Toma sensacionalismo, toma titulares clickbait para informacións anodinas, toma vídeos fakes con rótulos pequeñísimos avisando de que son fakes porque os medios son moi profesionais. Xa cubriron a metade do seu mercado. Agora a por a outra metade: non é para tanto, non morre ninguén, só é como un catarro, e, tamén, que burricana é toda a xente menos eu. Informa, pero divirte á vez, que a clientela non son Einstein. Os nosos antepasados non comían onde cagaban, pero nós informámonos onde nos entretemos e iso é un gravísimo erro.

Porque iso fai inevitablemente que a clientela demos click no que necesitemos ese día, que para iso somos clientela: que estás co morbo subido? A ver cantos morreron hoxe. Que necesitas tranquilizarche? Youtuber imbécil ríndose das vellas con máscara. E se estás especialmente concentrado, pois vídeo de alguén cun fonendoscopio, artigo dunha epidemióloga ou un texto de recomendacións das autoridades. Pero non se pode seleccionar asépticamente, e, busques o que busques, absolutamente todo che vai a alcanzar porque todo sae da mesma pantallita.

En resumo, o gran problema que fai especial a esta pandemia son sen dúbida unhas empresas de información ás que o modo de produción capitalista colocou na difícil tarefa de ofrecer rigor e veracidade para competir con vídeos de gatitos e influencers que poden vender apocalipses como churros. Pero esas empresas teñen que pagar a xornalistas profesionais por pouco que lles paguen, e por tanto teñen as de perder. Teñen que abaratar o produto se queren competir. Chámase capitalismo.

A mala noticia para a humanidade é que un produto informativo non é un pantalón, porque un pantalón barato ségueche tapando o cu pero un informativo barato xa non cumpre a súa función.

Xamais houbo na historia da humanidade tanta información verdadeira e falsa como agora, e esta hiperinflación de información transfórmase nos feitos nunha verdadeira censura, pois é case imposible diferenciar os bulos dos feitos reais. Así, a este factor hai que unirlle a falta de profundidade na absorción desa enorme marea de información e o merecido descrédito das autoridades gañar# con suor co seu políticas prol capitalistas; se o combinamos cos resultados dos sucesivos ataques á racionalidade por parte da ultradereita (antivacunas, deseños intelixentes, terraplanismo, etc.), o resultado é demoledor: e reflíctese en media poboación asaltando supermercados para abastecerse de papel hixiénico? mentres a outra media aproveita o estado de alarma para levar ao virus de vacacións?

Temos pois a uns gobernos que, lembremos, tiñan ordes de Bruxelas de profundar nos recortes e privatizacións sobre unha poboación ante a que posúen xa poquísima credibilidade, e que de súpeto se atopan coa ocasión perfecta para justificarlo, como se justificó o espolio coa crise de 2007. As empresas de medios de comunicación inmersas na dinámica do capitalismo brindáronlles en bandexa o escenario sen necesidade de maior estratexia oculta.

E non teñen máis que xogar tamén ao xogo.

Por iso primeiro minimizan os problemas, pois se as administracións toman medidas drásticas, arde Twitter: “Que ocultan? Imos morrer!”.

Logo pechan fronteiras e decretan estados de alarma, pois se as administracións non fan nada, arde Twitter: “Que ocultan? Imos morrer!”.

Estados de alarma sen outro obxectivo que paralizarnos e pedir unidade ao redor da deles para “salvar á civilización”. Por iso lanzan mensaxes de “disciplina social”, do estilo de “obedecer é conviver” ou “quedade en casa ou a culpa será vossa” mentres toleran ERES e regalan diñeiro aos bancos á vez, mentres manteñen as leis que permiten a privatización da sanidade e seguen deixando a investigación en mans privadas.

Nestos trece anos aterrorizáronnos coa quebra do sistema, co terrorismo islamita e agora co contaxio. Onde moita xente cría ver conspiracións de reptilianos illuminati, vemos que só se necesita que os medios de información non estean en mans do pobo para que a sensación de caos sexa absoluta e encima paguémolo o propio pobo.

Ninguén discute que as medidas sanitarias non sexan razoables, pero vémolas razoables porque as explican trabajador@s da sanidade pública aos que podemos ver e tocar, non porque presidentes e ministros amigos de empresarios e banqueiros dígannos que hai que entender que nos despidan porque está a ser moi duro para todas e todos. E cando a pandemia pase e fagamos contas de canto perdemos e de canto máis gañaron os de sempre deberemos expornos seriamente buscar as nosas propias canles de información independentes.

Acode aos sindicatos combativos a informarche e defenderche e organízache contra o novo espolio que nos preparan.

En Galicia no mes de marzo de 2020