Xulia Mirón
A evolución da
sexualidade estudada unicamente desde o ángulo biolóxico é asimilar unha soa
aresta do problema, e sabemos que hai múltiples factores de toda índole que
interfiren nela. Os poucos estudos que hai sobre a sexualidade non son
publicados para que estean ao alcance de todas e todos e, sobre todo, para os e
as máis novas; “o obxecto da supresión da actividade sexual é producir un
individuo que se axuste á orde autoritaria, ao que se someterá a todas as miserias
e degradacións” (Wilhem Reich), e así manter a orde establecida dentro deste
sistema capitalista.
É máis, estes
estudos realízanse desde un punto heterosexual e a maioría deles vinculados ao
control da natalidade, porque o noso pasado histórico vese reflectido neles.
Sen dúbida as raíces históricas da regulación da sexualidade, constitúe
elemento imprescindible para comprender a realidade actual. Todo iso porque o
sexo segue sendo tabú, un tema vergoñoso na nosa sociedade e sobre todo porque
cando se trata faise desde a óptica da reprodución, non do pracer.
O sexo non é só a
capacidade biolóxica de se reproducir, é tamén un malla social de atraccións,
unións, de interaccións organizadas, polo que en condicións concretas, é un
factor de desigualdade e opresión. Como todo nesta vida a sexualidade non é un
elemento illado na sociedade senón que se constrúe na historia.
En aparencia en
épocas como esta, no que temos que convivir coa posibilidade dunha destrución
inimaxinable, cando é máis probable que a xente se volva perigosamente
exasperada no referente á sexualidade faise máis necesario falar dela. En
consecuencia, a sexualidade debe tratarse con especial interese en épocas de
forte tensión social.
Doutra banda, nos
últimos anos fixéronnos crer que os desordenes na sexualidade era un tema
superado polas leis aprobadas sobre igualdade, contra a violencia e sobre todo
coa lei dos matrimonios gais, pero nada mais lonxe da realidade. Os actuais
conflitos sobre os valores sexuais e a conduta erótica teñen moito en común
coas disputas relixiosas de séculos pasados, como nos lembran constantemente a
Igrexa e as institucións do réxime do 78; o que nos demostra que estamos moi
lonxe de superalos.
A sexualidade na historia
As expresións sociais
da sexualidade ao longo da humanidade foron múltiples. Nas primeiras
comunidades cavernarias, cando se descoñecía a súa función reprodutiva, a
conduta sexual realizábase para a satisfacción inmediata do instinto. Naquela
época a supervivencia e a reprodución da especie era a prioridade absoluta,
había que buscar o sustento día a día e o fogar eran apenas refuxios
transitorios. O sexo adquire un lugar fundamental para a civilización cando se
descobre a asociación entre o coito e o embarazo.
Sobre esta base, un
dos aspectos fundamentais do pensamento occidental que mais influencia tivo
sobre a moral sexual é a noción de “natureza humana”, un concepto básico da
Igrexa católica Romana, onde o sexo debe ser desenvolvido só dentro do
matrimonio para procrear, por tanto calquera outra forma de expresión da
sexualidade esta prohibida. Non aparece na Biblia nada sobre os actos lésbicos,
nin mención á masturbación feminina, antes ao contrario estaba prohibida. A
virxinidad ten unha importancia dentro da Igrexa católica, é algo que se lles
esixe ás mulleres como fidelidade ao home até o matrimonio.
Posteriormente,
“coa desaparición da economía de subsistencia que predominara na Europa
pre-capitalisa, a unidade de produción e reprodución-para-o-uso chegou ao seu
fin; estas actividades convertéronse en portadoras doutras relacións sociais á
vez que se facían, sexualmente diferenciadas”. Esta frase de Silvia Federici en
“Caliban e a bruxa” é clara, foi a aparición da economía mercantil e a
produción para o mercado, o que vai provocar unha drástica transformación das
relacións sociais e das interaccións entre os sexos.
Obviamente, todas
esas limitacións cristalizaron en normas reguladoras sobre o incesto, o
matrimonio, o divorcio ou a homosexualidade, etc., que foron moitas e moi
amplas desde o Dereito Romano e máis adiante co Código Napoleónico, inspirador
de moitas leis actuais, desempeñan un papel represivo no ámbito sexual, nun
papel non moi diferente ao que a relixión e os costumes cumpren noutras
culturas e sociedades.
Sexualidade e política
“A Revolución Rusa
foi o primeiro Estado en alcanzar os maiores avances sociais no que se refira á
liberdade da sexualidade. En decembro de 1917 os bolxeviques acabaron con toda
lei anti-homosexual, legalizaron o aborto (libre e gratuíto), garantiron o
divorcio e atacouse a base material da opresión das mulleres e dos homosexuais”
(artigo de Corrente Vermella, A Unión Soviética: da liberación sexual á
represión).
A II República,
supuxo un avance importante para a muller, polo menos no plano legal. En
primeiro momento pasa a ser un suxeito social con dereitos, con capacidade
xurídica sen a autoridade do marido, pai ou irmán. Apróbase o matrimonio civil,
o dereito ao divorcio de mutuo acordo, a patria potestade para as mulleres,
abolición da prostitución, en Cataluña dispénsanse anticonceptivos e aproban a
lei do aborto. Suprímese o adulterio aplicado á muller. Anulouse o ensino das
ordes relixiosas, implantar a coeducación (escolas mixtas), abolición das
materias domésticas e relixiosas, ábrense escolas nocturnas. Esta claro que a
pesar dos avances en cuestión de leis a sexualidade seguía sendo unha materia
pendente, polo poder da Igrexa e os costumes mesmo baixo a República.
Co golpe militar de
Franco anularíanse todos os avances conseguidos, volvéndose a impor sobre a
muller aquelas leis e conceptos tradicionais, agravados aínda máis pola
ideoloxía fascista nacional católica presente durante toda a ditadura. A igrexa
cómplice da ditadura foi a encargada de ditar as normas morais, integrándose en
todas as institucións políticas do estado e invadiu os espazos máis íntimos da
vida privada das españois e das españolas.
A igrexa católica
ditou a súa moral, as súas normas de conduta con respecto á sexualidade da
sociedade. Foron as mulleres e os homosexuais os que sufriron esta represión
das leis do franquismo as súas penas e.... a súa frustración. O nivel era de
tal intromisión que ás mulleres impúñaselles a virxinidad, a nai solteira era
expulsada pola familia, bañábanse no mar ou o rio vestidas, e chegaron a
obrigar á “reunificación” familiar a punta de pistola das parellas divorciadas
baixo a república.
Estamos xa liberados deses longos séculos de opresión e
represión da sexualidade
Non, a nivel
histórico a revolución sexual dos anos sesenta que se produciu, ao non
desenvolver cara á revolución socialista o capitalismo terminou por
mercantilizar as conquistas que se produciron.
Máis en concreto,
na transición política, que foi un período convulso cheo de reivindicacións, loitas
por conquistar dereitos, etc., a constitución do 78 lonxe de expor unha
verdadeira liberdade da sexualidade foi un xerro de auga fría, posto que a súa
aprobación non implicou o cambio, senón que foi (e é) preciso seguir loitando
pola liberdade sexual en todos os ámbitos.
Tras mobilizacións
aprobouse a lei do divorcio en 1981 (reformada no 2005 “divorcio exprés”), a
lei de aborto conseguiuse no 2010,
a liberdade de elección de matrimonio conseguiuse no
2005. Pero, seguimos pagando cos nosos impostos colexios relixiosos onde se
ensina todo o contrario á liberdade sexual e que separan por sexos, seguimos
sen que a maioría dos métodos anticonceptivos estean na Sanidade Pública, no
curriculum escolar non existe nada referente á educación afectivo-sexual. En
fin, após de case corenta anos que morreu aquel que tanto nos reprimiu en todos
os sentidos seguimos a anos luz dunha verdadeira liberdade sexual.
A intervención do Estado
O estado a través
das súas institucións e da lexislación trata de salvar custe o que custe a
familia patriarcal, como base para a estabilidade do sistema e para garantir a
perpetuación da especie, que achegue a man de obra necesaria de onde extraer a
plusvalía que necesita para a súa reprodución o sistema capitalista.
Hoxe no estado
estado español hai un reforzamento da ideoloxía máis reaccionaria por parte da
política do goberno do PP cos seus ministros á cabeza, así Gallardon quere
volver a lei de aborto dos anos noventa
e o ministro Wert impondo a relixión nas aulas, a segregación por sexos e
introdución dunha materia que poderiamos denominar a “vella” “formación do
espírito nacional”.
Desta maneira,
estamos a retroceder a pasos axigantados cara á dobre moral sexual reaccionaria
de hai décadas. A aprobación de leis como “A lei da Familia” do goberno do PP
de Galicia, onde expón a familia patriarcal como núcleo fundamental da
sociedade, son leis que van en contra as mulleres, os homosexuais, as familias
non tradicionais e a intimidade sexual dos/as novos. Péchanse Centros de Orientación
Familiar, para ser privatizados e postos aos servizos de organizacións
relixiosas. Os libros escolares, a maioría de editoras da igrexa, seguen
perpetuando o rol machista dos homes e sobre todo invisibilizando o papel da
muller en todos os ámbitos e como non podía ser menos no terreo sexual.
Ao final, e ante as
privacións ás que a crise económica, os recortes e axustes que están a
desenvolver, queren impor unha moral
sexual para que, como dixo W. Reich nos anos 30, axúdelles a que o individuo “...
axústese á orde autoritaria, ao que se someterá a todas as miserias e
degradacións”.
Para enfrontar a
política das razas ou dos xéneros desde unha perspectiva revolucionaria hai que
consideralos, non como meras entidades biolóxicas senón como construcións
sociais. A sexualidade é tan produto humano como o son as dietas, os medios de
transportes, as formas de traballo, os procesos de produción e as formas de
opresión. Temos que comprender o sexo en termos de análise social e histórica
para facer unha política sexual mais realista, que axude aos individuos a
establecer relacións máis libres para enfrontar o sistema capitalista.
3 de marzo do 2013
No hay comentarios:
Publicar un comentario