Xulia Mirón e
Lorenzo Linares
A principal forza
produtiva para calquera sociedade é o ser humano, a súa capacidade para
producir bens que respondan ás necesidades sociais. Galiza, nestes momentos,
ten menos poboación en idade laboral que fai 10 anos. 200 mil persoas foron
obrigadas a emigrar polas políticas de desmantelamento de todos os sectores
económicos, levado adiante pola Xunta do PP, en aplicación das medidas ditadas
desde a UE e os gobernos españois do PPSOE.
Desde que comezou a crise no 2007, as desigualdades e a opresión de Galiza, do seu pobo traballador, non so se mantén, mas tamén que baixo as formas de dominación do capital, da concentración e centralización que lle é inherente, agudízanse as tendencias á súa marxinación; así a fenda coa renda media europea, nestes anos, baixou do 95% ao 83% actual.
Desmantelamento
de Galiza
O
seu papel no Estado Español é periférico, nun estado periférico da UE; ademais,
a súa construción como nazón tivo camiños históricos diferenciados de Catalunya
o Euzkadi. Tras grandes loitas sociais ocultas pola historiografía española
–revoltas irmandiñas, guerra de 1846,...- foise moldeando a súa relación actual
co Estado.
Galiza ten
reservado pola forza, desde ha séculos, o aportar man de obra e materias primas
para o resto do estado e Europa, sobre a base de baixos salarios, precariedade
e a súa consecuencia, a emigración forzada. Calquera análise serio da situación
económico-social da realidade galega ten que facerse no cadro das políticas que
desde Bruxelas e Madrid teñen respecto dos sectores produtivos e a súa
repercusión sobre o pobo traballador galego.
O longo destes anos
a política de Feijóo profundou nas tendencias que xa viñan de antes, aplicando
políticas conscientemente desindustrializadoras, destruíndo calquera
posibilidade dunha banca galega pública (caixas de aforro) e recortando en
todos os servizos públicos, cada vez mais en mans privada (o Hospital Álvaro
Cunqueiro de Vigo é o máximo expoñente).
Galiza é a
principal produtora do leite do estado, mantendo preto dun 40% da produción
española. Mas as políticas europeas favorecen aos produtores alemáns,
holandeses ou franceses, que xunto á negativa sistemática da Xunta do PP de
favorecer un Grupo Lácteo Cooperativo, publico e galego, que diversifique a
transformación do leite, resulta nun monocultivo baseado exclusivamente na
produción do leite virxe, vendendo para a súa transformación as grandes
multinacionais e empresas foráneas (controlan o 75% da produción). O
empobrecemento dos gandeiros e gandeiras galegas é a consecuencia.
O sector pesqueiro
é un elo fundamental no tecido social e económico da Galiza, e un dos máis
importantes de Europa. Constitúe o 10% do seu PIB, e é un dos principais
xeradores de emprego: por un que ha no mar, ha catro na terra, ate un total de
120 mil persoas. Os repartos de cotas que todos os anos se negocian coa UE
supón para a pesca galega vivir permanentemente no fío da balanza, pois os seus
intereses son representados polo Estado Español, onde a pesca é un sector
ultrasecundario da súa economía. Nesta contradición quen perde son os
traballadores e traballadoras galegas que ven como empresarios e armadores deslocalizan
os seus negocios, coa conseguinte perda de postos de traballo.
O sector naval na
Galiza é un dos estratéxicos, mas desde a reconversión dos 80, feita ao servizo
da entrada do Estado Español na CEE (actual UE), significou a perda de 27 mil
empregos, e entre 1998 e 2003, 16 mil máis. A prohibición da UE e do goberno
español de construción de buques no estaleiro de Fene, foi levantada no 2015,
mas nos feitos mantense a parálise, como a maioría dos estaleiros de Vigo.
Mentres a Xunta actúa de intermediaria entre empresas como PEMEX ou capital
chinés, para a venda dos estaleiros mais rendibles.
Galiza, o “pais dos
mil rios”, supón que produce o 10% de toda a enerxía do estado, que
maioritariamente vai á exportación e esta nas mans de multinacionais como Iberdrola,
Endesa ou Gas Natural. Elas deciden sobre a auga, o ar, os encoros e as
centrais térmicas, contaminando ríos e terras; e a poboación pagando a
electricidade o mesmo prezo que onde non se produce.
Este
desmantelamento calculado da economía galega, coa consecuencia da sangría da
poboación, serve de xustificación aos gobernantes, sexa a Xunta sexa o goberno
central, para non investir en infraestruturas sociais (hospitais, centros de
estudo, etc.) e ferroviarias que integre á sociedade, ás diferentes comarcas,
vilas e cidades. Para que quere a poboación galega eses servizos, hospitais ou
servicios de proximidades, se o seu papel é o de marchar fora ou limitarse a
traballar para as multinacionais que, coa complicidade do PPSOE, van facéndose
cargo dos principais sectores produtivos galegos. Para este proxecto
recentralizador abonda coa obra faraónica do AVE, que devolve ao capital
español, ás grandes construtoras, a meirande parte dos orzamentos que, din,
invisten na Galiza; onde deixan, de novo, postos de traballo precarios que
rematarán cando finalicen as obras.
Esta realidade de
imposición dunhas condicións sociais, económicas e laborais concretas, que
negan a realidade propria da Galiza en todos os eidos, como o cultural ou lingüistico,
tradúcese nun freo sistemático das forzas de crecemento da sociedade, impostas
historicamente por un aparato de estado alleo e os partidos que lle
representan. Freos que aínda se manteñen polo réxime, os seus partidos e a
Unión Europea, no que chamase “opresión nacional”. Galiza, o seu pobo
traballador, non ten ningunha posibilidade de lexislar sobre as súas
necesidades, e iso redunda nunha sociedade en permanente deconstrución.
A
cara humana da opresión nacional
A opresión que
sofre o pobo traballador galego ten ollos e cara, afecta ás persoas cunhas
consecuencias de inestabilidade social constante, en todos os eidos, desde o
idioma ate o desevolvemento do coñecemento e a investigación. A ameaza do
desarraigo, da diáspora é a condena á que esta sometida, produto das políticas
conscientes do estado e a UE, e aplicadas pola Xunta; salvo que admitamos as
racistas afirmacións sobre o atraso galego, ou a teoría inventada polo
franquismo do carácter “aventureiro” que lle caracteriza.
As imaxes da
diáspora do pobo traballador galego son coñecidas. En 1980 a poboación galega
era de 2 .753.836, no censo do 2015 era de 2.732.347; en 35 anos a poboación
baixou, e como vimos non se foron voluntariamente.
Desde
que comezou a crise esta tendencia non mudou; mais de 200 mil persoas saíron na
procura dun futuro que lle negan. A emigración a Madrid incrementouse nun 40%
na última década. As mulleres entre 15 e 34 anos emigran porque so se lles
ofrece infraemprego, precariedade, desigualdade e pobreza. E despois falan do
envellecemento, cando expulsan do país ás persoas na idade de se plantear o ter
fillos.
Unha de cada tres
persoas novas achase en risco de pobreza. Seis de cada dez fogares teñen
dificultades para chegar ao fin de mes, pois o 31% das persoas cobran menos de
650 euros o mes. Os salarios atópanse 200€ por baixo da media española. O
desemprego galego esta no 19.3% (222.800), e destas 162.900 non cobran ningunha
prestación. Entre as mulleres esta situación esta 8.7 por cima dos home; e so
un de cada 15 mozos e mozas percibe ningunha prestación. Un 25.6% ten contrato
a tempo parcial.
Os recortes e as
reformas laborais baten especialmente nos sectores mais feminizados da
economía, que na Galiza constitúen algúns dos seus eidos fundamentais, como o
téxtil, a conserva ou o marisqueo.
Froito destas
políticas as cifras cantan: quen sufre a opresión nacional son as persoas da
clase traballadora e os sectores populares, ten ollos e cara. Non é abstracta,
nin invento de ninguén, senón consecuencia da estrutura capitalista da
sociedade.
NON
NOS REPRESENTAN
Diante do cadro de
desartellamento social do pobo traballador galego, teñen xurdido alternativas
que desde as forzas progresistas ou de esquerda, levántanse para enfrontalo.
A situación é tal
que foi definida de “emerxencia social e nacional”; mas para revertelo todo un
sector desas forzas ergueron toda una política destinada a “tomar as
institucións”, botando á “caste”, agora reducida ó PP, e así mudar as políticas
que están a provocar ese desartellamento. Así, vimos como os “autoproclamados”
herdeiros do 15M organizábanse, e tras unha campaña nas redes sociais e medios
oficiais, acadaban moi bos resultados electorais, primeiro con AGE no
Parlamento galego, despois con Podemos nas Europeas, e nas municipais do 2015,
onde chegaron ás alcaldías de cidades como Coruña, Ferrol e Compostela, ou no
estado en Madrid, Barcelona, Cádiz...
Nas eleccións do
20D, sobre a base dunha morea de pactos e alianzas, parecía claro que estas
novas organizacións eran o único referente electoral para a xente que tentaba
mudar algo. Na Galiza estas candidaturas levaron por diante o BNG.
O
neoreformismo
Non pasou tanto
tempo desde eses tempos electorais, e lembrase perfectamente as primeiras
reivindicacións de ruptura co réxime de AGE, de non pago da débeda de Podemos,
a primeira actitude das CUP ante Artur Mas, as promesas de Tsipras de non
tragar máis coa austeridade da UE ou os chamados de Ada Colau a desobece-las
leis inxustas. Pasado este tempo, vemos a AGE comodamente instalado no
Parlamento, a Podemos reuníndose co PSOE, ás CUP rotas polo xiro de apoio a
Artur Mas, Grecia peor do que estaba respecto á UE e a Colau non negociando cos
traballadores / as do metro en folga, mentres había unha reunión de grandes
empresas.
Chegado o momento
da verdade, o momento onde si se podería comezar a forzar algún cambio, non
mudan realmente nada respecto á vella política, agás o ton ou as formas
utilizadas. O seu discurso sobre o consenso, a actitude dialógante, mellora dos
métodos democráticos, xestión eficaz e códigos éticos, quedan como que é: un
lavado de cara ó de sempre. Sen o estigma da corrupción pero o de sempre no
resto das cuestións.
Este cambio, este
disolver as perspectivas de cambio coa entrada nas institucións, basease nunha
concepción que pode chamarse “neoreformista”. Ao entender o estado e o réxime
como unhas institucións cuxa finalidade é o benestar da poboación, mas, que
teñen sido “tomados” por xente ineficaz, corrupta, ao servizo do 1% que se
aproveita do sistema para o seu beneficio, chegaría con tomar esas institucións
por xente boa, do común. Xente que xestione para todos e todas. Chega con mudar
a xestión e impedir que os corruptos sigan no poder.
Por iso son
reformistas, chégalles con reformar o sistema. Mas son “neoreformistas”, porque
o vello reformismo alo menos plantexábanse que no futuro, a través das
reformas, chegaríamos á transformación socialista da sociedade. As novas forzas
políticas limitan as reformas do sistema ao proprio sistema.
Fronte ás
concepción neoreformistas dun estado “benfeitor”, o certo é que todas as súas
institucións están construídas a imaxe e semellanza do que o capital quere, e
por este motivo, son irreformábeis. O estado e o réxime son un xigantesco
tíngallo legal e institucional, desde o local ate a cimeira, que expresan os intereses
e as necesidades da clase dominante. Tentar mudar as políticas, a xestión, sen
mudar as institucións so conduce á abdución pura e simple, por moitas boas
intencións que se podan ter.
O
virus do electoralismo
A máxima expresión
desta confianza nas institucións como “mellorables” é o electoralismo; a
ilusión que nace na propria poboación, de que a través do voto pódense mudar os
xestores e, poren, as políticas que se poden facer desde as institucións.
Ninguén vai negar a
importancia do sufraxio universal que foi unha conquista social arrancada á
burguesía pola clase obreira, polas mulleres, polos negros e escravos. Mas,
cando na realidade social concreta contraponse o voto individual á loita
social, xorden os problemas.
No Galiza nos
últimos anos, sen nos referir a Nunca Máis e a Guerra, vívemos unha morea de
loitas sociais de gran calibre; desde o 15M ate folgas xerais, folgas parciais
como o metal vigués, ... Grandes loitas que xunto coas que atravesaban o resto
do estado, culminaron o 22 de marzo do 2014, canda as Marchas da Dignidade
convocaron en Madrid. Pouco despois déronse as europeas e a dimisión do vello
rei, acosado polo desprestixio social e a corrupción.
Eses días a
burguesía, todos os seus representantes, asustáronse e fixeron piña para desactivar
unha mobilización social que comezaba a ameazar as bases, non xa do goberno de
quenda, senón do proprio réxime do 78. A dimisión do rei provocou
manifestacións espontáneas polo dereito a decidir entre Monarquía ou República,
que xuntáronse coas reivindicacións de independencia de Catalunya.
E como conseguiron
desactivar toda a potencia deste movemento?; pois a través do virus do
electoralismo. Da confianza no voto para mudar uns xestores corruptos, por
outros “do común”, que fixeran cousas con “sentido”. Apoiándose nas ilusións da
poboación nunha saída pacifica á crise, todas as forzas, nomeadamente as que
proclaman ser “herdeiras” do 15M, ou no caso galego, o nacionalismo, volcaron
todas as súas forzas nos procesos electorais, deixando nun segundo plano o que
realmente conseguira mudar as cousas, a mobilización social.
O electoralismo é a
maneira que ten de expresarse a concepción reaccionaria que é o neoreformismo,
pois baixo palabras como “horizontalidade”, “os de abaixo”, “democrático” e
“participativo”, o que se agocha é un chamado á poboación traballadora a
abandonar a loita social e confiar nunhas persoas e organizacións, que se
presentan como “transformadoras”. Fortalece a vella separación entre
“electores” e “elixidos” que só cunha verdadeira política revolucionaria pode
romper, unha política baseada na loita independente da clase traballadora e o
pobo das institucións do estado capitalista.
Por este motivo, as
forzas que se din transformadoras “non representan” os interese da clase
traballadora, senón que son a canle para desviar as súas loitas ó pantano das
institucións e as eleccións.
As
limitacións do nacionalismo
Dentro da lóxica do
electoralismo, o BNG, aínda mantendo unhas posicións de rexeitamento do réxime
do 78, non deixa de ter unha tendencia case permanente á súa integración, pola
vía dun “aliado” na burguesía galega que lle permita facer realidade o soño de
“construír nazón”.
Mas a realidade é
teimuda. A burguesía galega no seu conxunto apostou, ha tempo, por seren “cola
de león” e non “cabeza de rato”. Iso significa que pola súa traxectoria
histórica, na súa construción como clase social, o capital galego é dependente
da súas relacións co estado, sentíndose cómodo como intermediario entre o
capital alleo e a explotación da clase traballadora.
Pola súa banda, o
gran capital galego, que existe, esta tremendamente internacionalizado facendo
boa a máxima marxista de que “o capital non ten patria”; a este sector tanto
lle ten os problemas da poboación traballadora galega.
So
sectores da pequena e mediana burguesía, esencialmente rural ou ligada o mar,
poden ser aliados na loita polos dereitos nacionais; mas, pola súa debilidade
social, nunca serán protagonistas: xa non estamos no 1846, o seu tempo como
clase revolucionaria, ha tempo que pasou.
O erro do BNG
consiste en pór todas as forzas da clase obreira, sobre a que inflúe dun xeito
decisivo a través da CIG, ao servizo deste proxecto social e electoral
interclasista. Nestas condicións é
precisa a construción dun partido da clase traballadora, que agrupe os sectores
mais conscientes e activos da clase obreira, e teña como eixos da súa política
a loita contra o réxime do 78 e a ruptura, pola república galega no cadro dunha
libre unión de nacións ibéricas, e dos Estados Unidos Socialistas de Europa, a
partir da loita independente e autoorganizada da clase obreira como clase
internacional que é.
Galiza,
no mes de xuño de 2016
No hay comentarios:
Publicar un comentario