Carlos Dafonte
No presente ano cómprense cen dun dos acontecementos máis importantes
da historia da humanidade; por primeira vez, dende que existe propiedade
privada, as clases poderosas, explotadoras da forza de traballo, fose como
escravos, servos, artesáns ou proletarios, foron desprazadas do poder e @s traballador@s asalariad@s e @s campesiñ@s pobres
tomárono e enfrontándose á enorme
capacidade do imperialismo, tanto económica como militar, foron capaces, en
condicións de extrema debilidade, de comezar a construír unha sociedade máis
igualitaria, o socialismo, co obxectivo de poñer fin a existencia de clases
sociais e avanzar cara ó comunismo.
E se neste blog imos reflexionar neste ano sobre ese acontecemento non é
por levar a cabo un labor de arqueoloxía político-social, senón porque a
realidade do capitalismo nos últimos cento corenta anos, cas súas constantes
crises, guerras, conquistas, destrución do medio, desigualdades, indícanos que,
ou avanzamos cara a outra sociedade, ou de seguir avanzando pola senda marcada
por este modo de produción seguiremos mergullándonos na barbarie.
Todo proceso revolucionario, aínda que o capitalismo e os erros cometidos por quen debía facelo avanzar, o levaron cara o seu final, sempre ten ensinanzas que os revolucionarios de agora, nunca deben esquecer. Ensinanzas que son prácticas, que medidas tomaron para despraza-la autocracia e os seus aliados burgueses do poder, para facerse co control da economía, para inicia-la construción do novo estado, etc., e teóricas, pois como dicía un dos artífices da revolución soviética, “sen teoría revolucionaria non hai revolución”.
Pero tamén é moi importante considerar, que a pesares de que a
revolución soviética non se espallou polo mundo, o medo dos capitalistas a que
o fixese permitiu que o movemento obreiro acadase toda unha serie de avances na
súa vida cotiá, impensables sen a presencia do trunfo da revolución rusa e a
existencia do “perigo comunista”. Alguén pode pensar que o New Deal nos EEUU de
América do Norte, se produciría sen ter trunfado a revolución de 1917? Ou a
etapa que chamamos do “estado de benestar”, na Europa de despois da IIª Guerra
Mundial? Na maior parte do países industrializados, a clase obreira, seguindo o
exemplo dos bolxeviques lánzanse ó “asalto dos ceos”; en EEUU son incontables
as folgas que se producen e que enmarcan a aplicación do New Deal. En Alemaña
son varios os intentos que son afogados en sangue polo pacto entre a
socialdemocracia e os sectores máis
reaccionarios do exército. En Italia prodúcese o proceso da ocupación
das fábricas e a creación de Consellos Obreiros. No estado español, no ano 17 a
folga xeral e a partires dese momento o período que se coñece na historiografía
das loitas sociais como o “trienio bolxevique”. E non esquezamos tampouco que
da II Guerra Mundial, a URSS sae fortalecida como país guía dos que queren
edificar unha nova sociedade e que nas primeiras eleccións celebradas en
Francia despois do fin da guerra, o Partido Comunista foi o que máis votos
acadou e os partidos respectivos máis do 20 % en Italia, Checoeslovaquia,
Finlandia...Como dixo Karl Kraus ó que non se lle pode alcumar de comunista,
nunha célebre pasaxe escrita en 1920 : “que o diaño se leve a praxe do
comunismo, pero en cambio que deus o conserve na súa condición de ameaza
constante sobre as cabezas dos que teñen as riquezas (...) deus nos conserve
para sempre o comunismo para que esa chusma non se volva máis desvergoñada
(...) e que, ó menos, cando se vaian a durmir, o fagan cun pesadelo”. Polo
tanto é imposible analizar o que aconteceu no século XX sen comprender o que
significou no mundo a “revolución rusa”.
Facer unha revolución dirixida polo proletariado no atrasado Imperio
Ruso, levou ó comunista italiano Antonio Gramsci a escribir un artigo titulado
“A revolución contra O Capital”, que se ten interpretado dun xeito torticero como
unha crítica ós bolxeviques; el non pensaba así, non hai máis que le-lo artigo,
pero a socialdemocracia alemá si que o pensaba, levaba moitos anos de secuestro
do pensamento de Marx, no senso de que a revolución e os avances cara ó
socialismo, só eran posibles en países moi industrializados e por medio de
procesos electorais e condenaban todo intento de escoller outro camiño. Engels
deixara constancia da súa posición contraria, na crítica demoledora ó chamado
“programa de Erfurt” redactado polo propio Karl Kautsky, un dos “popes”,
xunto con Bebel, Berstein, Ebert, e outros que dominaban ese partido, no que as
friccións e as controversias internas non estiveron ausentes, pero sempre
mantendo a “ortodoxia do pensamento marxista”, o que eles consideraban era a
lectura correcta da obra de Marx.
Fronte a esas posicións que conducían a
ningures, levantouse a “rosa vermella”, Rosa Luxemburgo, asasinada polo goberno
socialdemócrata xunto a Karl Liebknecht, o único deputado dese partido que
votou no Parlamento contra os créditos para sufragar a primeira grande guerra.
En Rusia as cousas non ían polo mesmo camiño. Lenin dende finais do
século XIX iniciou un dobre combate;
combate teórico contra os restos do populismo que negaba a posibilidade
do capitalismo en Rusia, primeiro; en segundo lugar contra os chamados
marxistas legais, que despoxaban ó marxismo do seu contido revolucionario; os
economicistas mais tarde, que defendían que os marxistas debíanse dedicar á
loita social abandonando a loita política contra o tsarismo; contra a á
minoritaria dos menxeviques sempre, que viñan a representar en Rusia o mesmo
que a socialdemocracia en Alemaña e o Partido dos Socialistas Revolucionarios
dirixidos por Chernov que recollía os restos dos “populistas”; así como contra
Bogdanov e Gorki e os seus seguidores; e despois, xa no ano 1917 contra
sectores da dirección do seu propio partido que consideraban que a revolución
debía ser “democrático burguesa”. Non foi unha batalla fácil, a maioría das
veces a deu en minoría, sen medios económicos e afastado do seu país. Para
defender a posición de que no Imperio Ruso era posible unha revolución
proletaria, redactou numerosos folletos, libros e unha obra capital para
entender os acontecementos posteriores, “Desenvolvemento do capitalismo en
Rusia” centrados na teorización sobre a implantación do capitalismo, a súa
industrialización e como consecuencia, a existencia dun movemento obreiro que
se ía consolidado e a posibilidade dunha revolución proletaria.
O outro combate foi a nivel organizativo; a súa loita centrouse na creación
dunha organización capaz de dirixir ó proletariado cara a toma do poder en
alianza cos campesiños pobres e que lle permitira ser hexemónico na sociedade.
E despois de moitas vicisitudes, avances e retrocesos, primeiro na revolución
de 1905 e máis tarde no ano 1917, o Partido Bolxevique, dotado dunha teoría
revolucionaria, o marxismo, que lle permitía analizar cientificamente a
realidade da loita de clases e era ó mesmo tempo unha guía para a acción,
conseguiu que os Soviets acadaran o poder e transformar unha revolución
burguesa liberal con grande mobilización de masas cun forte contido espontáneo,
que obrigou ó tsar a abdicar, pero situou á fronte do goberno a un príncipe,
Lvov. Era unha revolución burguesa que cabalgou polo tanto sobre as costas do
pobo traballador en beneficio da clase burguesa, pero nun breve período de
tempo, o que transcorre entre febreiro e outubro polo antigo calendario, grazas
a actividade dese instrumento, o Partido
Bolxevique, convértese nunha revolución proletaria, que inicia fondas
transformacións sociais, políticas e económicas, nun contexto moi desfavorable,
soportando unha guerra civil e a intervención militar de Gran Bretaña, Francia,
Xapón, USA, Checoeslovaquia e Romanía.
Antes de que se producira a agresión militar Lenin fixo unhas
declaracións, con anterioridade a que fose disolto o Goberno Provisorio da burguesía,
no senso de que, “unha vez co poder nas súas mans, os soviets puideran aínda
agora- e é probablemente a súa última oportunidade- asegura-lo desenvolvemento
pacífico da revolución, a elección pacífica dos deputados populares, a loita
pacífica dos partidos no seo dos soviets, a comprobación na práctica dos
programas dos diferentes partidos, o paso pacífico do poder dun partido a outro”.
Este era o proxecto xenuíno da revolución proletaria; pero todo traballaba na
súa contra dende os grandes capitalistas como Rodzianko que lle asegurou a John
Reed “A revolución é unha enfermidade. Máis tarde ou máis cedo as potencias
estranxeiras deberán intervir, como se faría para curar a un neno enfermo e
ensinarlle a andar”. Máis contundente se amosaba outro burgués importante,
Riabushinski que declaraba que a única solución “era apoderarse dos falsos
amigos do pobo, os soviets e os comités democráticos, e colgalos”. Antes de que
se producira os acontecementos do Pazo de Inverno o embaixador británico,
Samuel Hoare, apoiaba o establecemento dunha ditadura militar, solución tamén
apoiada por Francia, pero non había acordo se o xeral tiña que ser Kolchak ou
Kornilov; ó final foi este último o elixido.
Teño claro que o capitalismo, os seus medios de comunicación
hexemónicos e todo o seu aparello de propaganda, enorme, eficaz, formado tamén
por multitude de “intelectuais a soldo”, que chega a todos os currunchos do
planeta vai dar unha batalla, para que a imaxe do proceso revolucionario
acontecido hai cen anos, sexa completamente deturpada, que non se coñeza a
realidade do mesmo e como no caso recente da morte de Fidel, os seus líderes
serán presentados como ditadores, seres sedentos de sangue, con problemas
psicolóxicos que nacen na súa infancia e os seus actos como impropios e
contrarios ós intereses sociais que dicían representar.
Polo tanto hoxe o debate sobre a revolución de 1917 convértese nunha
tarefa fundamental na loita ideolóxica e sacar consecuencias da mesma, nunha
necesidade imperiosa. O que non significa que os que defendemos o ciclo
iniciado en outubro do ano 17, pensemos que a historia se vai repetir
mecanicamente.
En Galicia no mes de xaneiro de 2017
No hay comentarios:
Publicar un comentario