A posibilidade dun ataque
dos imperialistas dos EEUU e os seus aliados contra o territorio
sirio, que leva dous anos asolado por unha rebelión popular que se
converteu en guerra civil, na que diferentes países aportan armas e
efectivos humanos, foi o que lle deu nestes últimos días un maior
protagonismo ós acontecementos que alí ocorren, xerando toda unha
serie de controversias.
Imos facer algunhas
consideracións sobre o tema tendo en conta que falar de Siria, é
aínda máis complexo que de outros países da zona, pois desde a
década dos 70 do século pasado, cando a familia Assad fíxose co
poder mediante un golpe de estado, o país pechouse bastante á
posibilidade de ter unha boa información.
Siria foi un territorio
pertencente o antigo imperio otomano, do que formaba parte xunto co
que hoxe é Iraq, Xordanía, Arabia, Palestina, etc, que a traveso do
tratado de Syckes-Picot, entre franceses e británicos, en plena
primeira guerra mundial, dividen os dominios de quen vai ser
considerado derrotado a partires de 1918, facéndose cargo os
primeiros da súa administración xunto co espazo que actualmente
ocupa Líbano.
Acada a independencia en
1941, pero a soberanía nacional non a exercerá ata 1946 cando as
tropas francesas saen definitivamente do país, que desde 1937
funcionaba como unha, en teoría, república parlamentar, situación
que se ve interrompida a partires de 1949 cando se producen toda unha
serie de golpes militares, tendentes a impedir a unión con Iraq.
Esta posición panarabista de Siria é consecuencia da teorización e construción do partido “al-Baath al -arabi”, por parte de tres profesores da Universidade de Damasco, o filósofo e historiador Michel Aflaq; o científico Salah al-Din al-Bitar e o tamén historiador, filósofo e lingüista Zaki al-Arsuzi. Primeiro foi un movemento que a partires de 1947, congreso fundacional, da paso ó Baath que elixe a Aflag como o seu presidente. Pódense distinguir varias cuestións importantes dentro do mesmo, en primeiro lugar, unha etapa de consolidación ata 1953; a segunda, de expansión fora de Siria, a partires de 1948, preferentemente en Iraq, Líbano e a Transxordania e a terceira, despois da queda da ditadura do xeral kurdo Sahishakli que ilegalizara ós numerosos partidos políticos sirios, cando se lanza a loita polo poder. O ano 53 é tamén cando se fusiona o Baath co Partido Socialista Árabe de Akran al-Hurani, moi forte na rexión de Hama e que lle aporta sectores da pequena e media burguesía; a partires da mesma, o Baath será considerado un partido nacionalista-árabe socialista, ó que tamén se integrarán grupos comunistas.
A partires de 1956
procurará enlazar ca revolución alxerina e xa a súa estrutura e
dual, diferenciando unha “dirección nacional” para o mundo árabe
e unhas direccións rexionais propias de cada país.
Tamén coñecemos que en
1958, mediante referendo, créase a efémera República Árabe Unida
(RAU) froito da unión co Exipto nasserista, sendo ministro de
asuntos exteriores un dos fundadores do Baath, Salah al-Din al-Bitar.
En 1963 toman o poder
tanto en Siria como en Iraq, e pouco máis tarde divídense nas
tendencias proiraquí e prosiria, debilitando o panarabismo.
Siria foi fundadora do
grupo dos países “non alineados”, participou na conferencia de
Bandung de 1955, na busca dunha “terceira vía” entre os dous
bloques liderados pola URSS e os EEUU, e a súa idea de unidade árabe
foi sempre un perigo para o imperialismo, que pode controlar mellor
as fontes de enerxía que existen no Oriente Próximo e Medio, a
traveso de pequenos países ditatoriais que fronte a unidade política
e orgánica dun territorio posuidor de inmensos recursos enerxéticos.
Siria mantivo varios
enfrontamentos militares co xendarme da zona imposto polo
imperialismo, o estado sionista de Israel, que ocupou en 1967 os
chamados “altos do Golán”, onde nacen determinados regatos que
percorren o territorio israelí, polo que son considerados
“estratéxicos” e non foron devolvidos a pesares das repetidas
resolucións da ONU.
Siria mantén tamén unha
forte presencia política, e ata hai poucos anos tamén militar, no
Líbano algo que o imperialismo, que constantemente intervén
política e militarmente onde lle convén, non acepta; ademais no seu
territorio atópase unha base moi importante de Rusia, resultado da
política do pai do actual presidente de achegamento á URSS.
Polo tanto Siria sempre
foi un problema para o imperialismo estadounidense, e na lóxica do
mesmo, crearlle problemas ó estado sirio sempre un beneficio; para
elo utilizou sempre ós seus veciños, Israel, Xordania e Turquía,
aliados moi firmes dos EEUU.
Pero a afirmación
anterior non nos debe levar a pensar que a rebelión desatada hai
dous anos en Siria, é resultado dunha conspiración allea os
problemas que ten o país; hai moitos anos que o pulo imprimido polo
Baath á política interior, que ata podíase considerar progresista
en relación ó que acontecía na zona, decaeu; a queda da URSS, o 11
de setembro de 2001, ca voladura das “torres xemelgas” e a maior
agresividade dos EEUU, que ó ser atacados no seu propio territorio
considéranse lexitimados para iniciar un período de recolonización
do planeta, mediante a chamada “guerra preventiva” contra o
terrorismo, axudan a comprender as axudas que poidan recibir as
diferentes faccións da rebelión popular, pero o determinante ó meu
entender, a xénese da revolta atópase na situación de pobreza
dunha parte da poboación, asalariados, pequenos campesiños,
artesáns, máis dun 40% atópase nesa situación, polas medidas
liberalizadoras de Assad, que rematou cos subsidios e privatizou
numerosas empresas que producían beneficios e a falla de todo tipo
de liberdades e conculcación sistemática dos dereitos elementais
das persoas.
Atopámonos pois nun
proceso agudo da loita de clases, cuxa única saída para un sector
da sociedade, a explotada, é a rebelión como único xeito de
cambiar a situación na que viven.
A torpeza do réxime, que
só soubo responder ca represión ás demandas populares, fixo
ineficaz a reforma constitucional e encona un problema no que tamén
hai pode haber tintes sectarios interburgueses, a familia Assad
pertence a unha minoría chiita, os alauitas, nun país de maioría
sunní, con enclaves de ortodoxia grega, cristianismo e problemas
étnicos como o dos kurdos do norte e os numerosos campamentos de
refuxiados palestinos.
Atopámonos cunha
rebelión popular, que ó longo destes dous anos de enfrontamento co
réxime, foise asentando en dúas patas, o movemento popular
e a resistencia armada.
O primeiro estruturado a traveso dos Comités Locais de Coordinación,
que xorden en pobos, barrios, cidades e que nas zonas liberadas
inician procesos de autoxestión e o segundo formado por grupos de
rebelde armados pero sen unha coordinación e mando militar único.
Ademais
opera o autoproclamado Exército Sirio Libre, con sede en Turquía e
armado por ela, formado por soldados desertores, pero cuxa eficacia
non esta moi probada.
Por
outra banda actúan os yihadistas, chegados a maioría do exterior,
financiados maioritariamente por Arabia Saudí, que pose un enorme
arsenal de armas químicas, e Qatar, que operan moitas veces ó marxe
da rebelión, e se adican, ademais de enfrontarse ó exército
regular, á limpeza sectaria e como ocorre no norte, cos grupos de
Al-Nusra, a guerrear e combater ós kurdos, que tamén se teñen
sublevado contra o réxime.
Hai
dous organismos unitarios, pero que non teñen grande influencia no
acontecer diario de Siria, o Consello Nacional Sirio apoiado por
Qatar e Turquía e a Coalición Nacional, recoñecida por moitos
países de Europa e occidente, onde participan os Irmáns Musulmáns,
xunto con liberais e outras xentes de dereitas. Son organismos de
sectores con mentalidade burguesa que queren eliminar a ditadura dos
Assad para poñerse eles no seu lugar e garantirlle a Israel a
estabilidade da fronteira, o “status quo”, cousa que xa fai o
actual réxime.
Unha
pregunta importante, aínda que de difícil contestación e a de
“atopámonos diante dunha revolución?”. Cando os comunistas
utilizamos esta verba facémolo para referirnos a un proceso de
cambio de estruturas, que se enfronta ó capitalismo e se o derrota,
inicie a construción do socialismo; cando non é deste carácter,
desta natureza, poñémoslle apelidos, “democrática”,
“burguesa”, etc. .Creo que en Siria hoxe non podemos falar de
revolución, aínda que non dubido que algúns grupos ou comités
locais teñan un carácter revolucionario, loiten polo socialismo;
considero que do que se trata é dunha rebelión que pode avanzar
cara a unha revolución democrática, que estableza toda unha serie
de dereitos e liberdades, e se acada eses obxectivos, despois pódese
abrir todo un abano de posibilidades, pero para que trunfe,
necesítase coordinación e dirección unificada, cousa hoxe moi
difícil de conseguir, tamén pola intervención dos países da
contorna e dos EEUU e a UE fundamentalmente.
Non
debemos esquecer o que dicía Lenin “sen teoría revolucionaria non
haberá revolución”; o marxismo era e é, a teoría da revolución,
lle pese a quen lle pese, e a pesares de que o neoliberalismo, no
debate ideolóxico ten transmitido a importantes sectores populares,
durante os últimos corenta anos, utilizando todo tipo de medios moi
poderosos, que a teoría marxista é algo anacrónico, pasado de
moda, que puido servir para analiza-lo capitalismo do seu tempo, e
ser guía para a acción nos finais do século XIX e principios do
XX. pero en pleno século XXI, é un instrumento inútil. Pero a
pesares de todo canto o liberalismo ten dito, o marxismo segue a ser
a única teoría revolucionaria, que o sistema capitalista é incapaz
de integrar e só os que combatan a opresión armados co bagaxe
teórico do mesmo, estarán en condicións de transformala sociedade.
As
revoltas en Oriente Próximo e Medio, así como as do norte de
África, son froito da propia crise do capitalismo que estamos a
vivir, que ten un carácter moi violento no centro do sistema, nos
EEUU. O “progresista” Obama, ten recortado máis de 40.000
millóns de dólares no programa de alimentos para os máis de 50
millóns de pobres, dos que 20 son nenos, mentres o presuposto
militar consume o 20 % do presuposto federal, unha cantidade maior
que a dos seguintes 13 países que máis gastan en armamento; na zona
de Oriente da que falamos as constantes revoltas e as que se
anuncian, pódenlle
facer perder parte do control sobre
unha zona estratéxica; ademais as accións dos diferentes elementos
que compoñen o chamado “complexo industrial militar”, que da
emprego a mais de dez millóns de traballadores, atopábanse en queda
libre; polo tanto o anuncio da intervención militar, ademais de
revitalizar en bolsa un sector, que é o que ocorreu, os EEUU, tentan
seguir mantendo unha estrutura mundial “unipolar”, que a propia
crise ben a dicir que se atopa en decadencia.
Pero
teñen aprendido sobre todo de Iraq e Libia; no primeiro, a
destrución do estado e as súas institucións, lles permitiu
controlar o petróleo pero a cambio de reforzar a Irán, aliado dos
chiitas iraquís no poder e Iraq segue a ser un lugar convulso no que
se pode dar calquera saída; o fracaso na pacificación obrigoulles a
retira-las tropas, substituídas por máis de 60.000 mercenarios de
empresas privadas, os chamados “contratistas”. As baixas
norteamericanos cóntanse por milleiros o que produciu unha repulsa
na poboación; os beneficios da guerra foron para as grandes
empresas, o sangue derramada, como sempre, pertencía ás clases
populares.
En
Libia utilizaron outro método, destruír a capacidade militar do
réxime e darlle armas ós rebeldes ata a súa vitoria, pero o
resultado non satisfixo os intereses do imperialismo, cas milicias
yihadistas ocupando importantes territorios; o resultado final
conseguido polas “democracias” imperialistas foi reforzar a quen
din combater, actuaron como aliados de Al -Qaeda, o que repercutiu
en Malí, e na zona controlada por Francia, o Sahel.
Polo
tanto, en Siria e na súa contorna, se producirá unha nova táctica
para destruír o que consideran inimigos: reforzar en primeiro lugar,
os tres pes sobre os que se asenta a política dos norteamericanos na
zona, Israel, o exército exipcio, o golpe ten bastante que ver con
isto, e Arabia Saudita, e en segundo, non permitir que ningún dos
contendentes de Siria venza; en palabras de Edward Luttwak
investigador e analista do Center for Strategic and International
Studies: “A Administración Obama debe resisti-la tentación de
intervir con maior forza na guerra civil de Siria. Unha vitoria de
calquera dos dous lados non debe ser desexada polos EEUU. Neste
punto, un estancamento prolongado é o único resultado que non
prexudicaría os intereses estadounidenses” (...) “Só hai un
resultado que posiblemente poda favorece-los estados Unidos: un
empate indefinido”.
A
nivel internacional estalou unha controversia importante, a mesma que
xurdiu ca invasión de Iraq e a agresión a Serbia. Os que nos
opoñemos a intervención imperialista, apoiamos os réximes que este
atacou? Nada máis lonxe da realidade, no meu caso, polo menos. Estou
contra as intervencións imperialistas pola razón de que todas as
levadas a cabo por países que o son, leváronas a cabo non para
beneficiar a algunha das partes senón para beneficiarse el a traveso
do trunfo dunha das partes en conflito; nos conflitos de clase, non
fai falla que haxa conflito armado para que interveña, o caso de
Chile e o cono sur de América Latina son exemplos reveladores, só
actúa polos seus intereses, que coinciden sempre cos da clase
explotadora. E para facer isto engana, mente, crea probas falsas e
recorre a toda canta mentira se poda inventar co apoio dos medios de
comunicación que controla, que son a grande maioría. Iso en
primeiro lugar, en segundo, porque unha parte da poboación do
planeta non aceptamos que un país ou países cuxas clases
dirixentes a traveso da historia practicaron o xenocidio, explotaron
e explotan a unha parte maioritaria do planeta, producindo
incontables calamidades e miserias nas poboacións, impoñan as súas
regras á comunidade internacional. Non teñen lexitimidade algunha
para facelo.
No
caso que nos ocupa, dou o meu apoio a que a actual rebelión se
transforme nunha revolución, que loite pola transformación da
sociedade actual nunha sociedade socialista. Iso nunca acontecerá se
o imperialismo mete as súas garras no conflito.
En
Galicia no mes de setembro de 2013
Estimado Carlos: aprecio mucho tu aporte histórico al hacernos reflexionar el problema actual de Siria en la problemática común que tiene con otros países "recientemente constituidos": resultado de la cuestión colonial y del movimiento antiimperialista o de reafirmación soberana de la propuesta de Nasser de crear la coalición llamada la gran nación árabe, etc. Y, además, Siria forma parte del modelo de socialismo árabe (con todas las matizaciones que se puedan hacer a ello) que junto con Iraq y Libia logran modernizar sus sociedades con principios mucho más democráticos que ningún otro país del lugar y allende de la zona (caso nuestro).
ResponderEliminarHecho en falta un análisis de clase internacional incluyendo a Siria como parte del gran plan: Siria es una pieza más del tablero de ajedrez que tiene otras piezas mucho más poderosas o estratégicas para el imperialismo de Estados Unidos: cómo retrasar o dificultar la consolidación de China como potencia económica (acaparadora de recursos energéticos, y civilización no asimilable por occidente) y debilitar a Rusia como potencia militar, que no sea un obstáculo principal ahora, o después, para seguir desplegando la estrategia de las "rebeliones populares" en Oriente Próximo (lo que Clinton mujer y Obama llaman: la guerra no abierta o por medios más persuasivos).
El tema interno: la necesidad de rebelión social (la cuestión interna) para salirse del neoliberalismo del gobierno sirio actual, es una cuestión que si ha llegado a tener relevancia en un inicio, no hay datos objetivos suficientes para evaluarlo, lo seguro es que en la situación actual eso no va a prosperar. Y con aliados como son los invasores (grupos criminales creados y soportados por occidente que han llevado a cabo la destrucción de Iraq y Libia) la pregunta que hay que hacerse es si va a quedar algo de Siria en pié después de su destrucción imperialista. Yo no apoyo esta guerra imperial del capitalismo y, por tanto, tampoco a las fuerzas internas que se apoyan en ella. Creo que es el momento de unirse todos los sirios como nación, solucionar internamente las cosas y hacer frente a la desaparición de Siria como nación. (La postura de Lenin sobre la guerra, creo que facilita alguna reflexión a considerar en este tema de Siria, aunque es obvio que la revolución de octubre no está dándose en territorio sirio, ni en otro lugar).
El Otro País abre el nuevo número con el titular que aclara la situación: Obama a punto de crear la guerra mundial, y es que Siria es el pretexto para intentar solucionar la crisis del sistema total (el Papa nuevo, lo dice de otra manera: es la guerra la economía...)
Un cordial saludo
Magdalena
Estimado Carlos: aprecio mucho tu aporte histórico al hacernos reflexionar el problema actual de Siria en la problemática común que tiene con otros países "recientemente constituidos": resultado de la cuestión colonial y del movimiento antiimperialista o de reafirmación soberana de la propuesta de Nasser de crear la coalición llamada la gran nación árabe, etc. Y, además, Siria forma parte del modelo de socialismo árabe (con todas las matizaciones que se puedan hacer a ello) que junto con Iraq y Libia logran modernizar sus sociedades con principios mucho más democráticos que ningún otro país del lugar y allende de la zona (caso nuestro).
ResponderEliminarHecho en falta un análisis de clase internacional incluyendo a Siria como parte del gran plan: Siria es una pieza más del tablero de ajedrez que tiene otras piezas mucho más poderosas o estratégicas para el imperialismo de Estados Unidos: cómo retrasar o dificultar la consolidación de China como potencia económica (acaparadora de recursos energéticos, y civilización no asimilable por occidente) y debilitar a Rusia como potencia militar, que no sea un obstáculo principal ahora, o después, para seguir desplegando la estrategia de las "rebeliones populares" en Oriente Próximo (lo que Clinton mujer y Obama llaman: la guerra no abierta o por medios más persuasivos).
El tema interno: la necesidad de rebelión social (la cuestión interna) para salirse del neoliberalismo del gobierno sirio actual, es una cuestión que si ha llegado a tener relevancia en un inicio, no hay datos objetivos suficientes para evaluarlo, lo seguro es que en la situación actual eso no va a prosperar. Y con aliados como son los invasores (grupos criminales creados y soportados por occidente que han llevado a cabo la destrucción de Iraq y Libia) la pregunta que hay que hacerse es si va a quedar algo de Siria en pié después de su destrucción imperialista. Yo no apoyo esta guerra imperial del capitalismo y, por tanto, tampoco a las fuerzas internas que se apoyan en ella. Creo que es el momento de unirse todos los sirios como nación, solucionar internamente las cosas y hacer frente a la desaparición de Siria como nación. (La postura de Lenin sobre la guerra, creo que facilita alguna reflexión a considerar en este tema de Siria, aunque es obvio que la revolución de octubre no está dándose en territorio sirio, ni en otro lugar).
El Otro País abre el nuevo número con el titular que aclara la situación: Obama a punto de crear la guerra mundial, y es que Siria es el pretexto para intentar solucionar la crisis del sistema total (el Papa nuevo, lo dice de otra manera: es la guerra la economía...)
Un cordial saludo
Magdalena